استاندارد ایزو 20121 (ISO 20121) یک استاندارد بین‌المللی برای مدیریت پایداری رویدادها است که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تدوین شده است. این استاندارد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تأثیرات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی رویدادهای خود را به حداقل برسانند و در عین حال تجربه‌ای مثبت و با کیفیت برای ذی‌نفعان فراهم کنند.
اهداف و مزایای استاندارد ایزو 20121
- کاهش تأثیرات زیست‌محیطی: مدیریت مصرف انرژی، کاهش تولید زباله و استفاده بهینه از منابع طبیعی.
- بهبود تأثیرات اجتماعی: ارتقای تعامل با جوامع محلی، حمایت از حقوق بشر و ایجاد فرصت‌های شغلی.
- افزایش بهره‌وری اقتصادی: کاهش هزینه‌ها از طریق بهینه‌سازی منابع و فرآیندها.
- تقویت شهرت سازمانی: نمایش تعهد به پایداری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی.
- انطباق با مقررات قانونی: رعایت الزامات مرتبط با محیط‌زیست و ایمنی.
ساختار و الزامات استاندارد ایزو 20121
ISO 20121 بر اساس چرخه “برنامه‌ریزی – اجرا – بررسی – اقدام” (Plan-Do-Check-Act) طراحی شده است و شامل مراحل زیر می‌باشد:
برنامه‌ریزی: شناسایی تأثیرات پایداری، تعیین اهداف قابل اندازه‌گیری و توسعه استراتژی‌های مدیریت ریسک.
اجرا و عملیات: مدیریت منابع، انتخاب تأمین‌کنندگان پایدار و آموزش کارکنان.
ارزیابی عملکرد: پایش و اندازه‌گیری عملکرد پایداری و بازنگری مدیریتی.
بهبود مستمر: اجرای اقدامات اصلاحی بر اساس نتایج ارزیابی برای بهبود سیستم مدیریت پایداری.
کاربردها و نمونه‌های موفق
این استاندارد برای انواع مختلف رویدادها از جمله کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها، مسابقات ورزشی، جشنواره‌ها و رویدادهای شرکتی قابل اجرا است. به عنوان مثال، المپیک لندن ۲۰۱۲ به عنوان اولین رویداد بزرگ جهانی بر اساس این استاندارد برگزار شد و به الگویی برای مدیریت پایدار رویدادها تبدیل گردید.
دریافت گواهینامه ISO 20121
سازمان‌ها می‌توانند انطباق با این استاندارد را از طریق اظهارنامه‌های خودارزیابی، اعتبارسنجی توسط تأمین‌کننده‌ها یا گواهینامه‌های شخص ثالث نشان دهند. این رویکردها به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که ممکن است با هزینه‌های گواهی‌گیری روبه‌رو باشند، بسیار مفید است.
برای دریافت گواهینامه ISO 20121، که به مدیریت پایداری رویدادها اختصاص دارد، سازمان‌ها باید مراحل مشخصی را طی کنند تا اطمینان حاصل شود که رویدادهایشان با اصول پایداری زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی همخوانی دارند. در ادامه، مراحل کلیدی این فرآیند آورده شده است:
مراحل دریافت گواهینامه ISO 20121
- تحلیل فاصله (Gap Analysis):
ارزیابی وضعیت فعلی سازمان در مقایسه با الزامات استاندارد ISO 20121 برای شناسایی نقاط قوت و زمینه‌های بهبود. - برنامه‌ریزی:
تدوین برنامه‌ای برای رفع شکاف‌های شناسایی‌شده، تعیین اهداف پایداری و توسعه سیاست‌ها و فرآیندهای مورد نیاز. - پیاده‌سازی:
اجرای برنامه‌های تدوین‌شده در سراسر سازمان، شامل آموزش کارکنان، بهبود فرآیندها و تعامل با ذی‌نفعان. - ارزیابی داخلی:
انجام ممیزی‌های داخلی و بازنگری‌های مدیریتی برای اطمینان از اثربخشی سیستم مدیریت پایداری. - ممیزی خارجی و صدور گواهینامه:
دعوت از یک نهاد گواهی‌دهنده مستقل برای انجام ممیزی نهایی و در صورت تأیید، دریافت گواهینامه ISO 20121.
نکات مهم در فرآیند گواهی‌گیری
- دوره اعتبار گواهینامه: گواهینامه ISO 20121 معمولاً برای مدت سه سال معتبر است و نیاز به ممیزی‌های سالانه برای حفظ اعتبار دارد.
- انعطاف‌پذیری: این استاندارد برای انواع رویدادها، از کوچک تا بزرگ، قابل اجرا است و به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا راهکارهای پایداری را متناسب با نیازهای خاص خود پیاده‌سازی کنند.
- مزایای گواهی‌گیری: دریافت این گواهینامه می‌تواند به بهبود شهرت سازمان، جذب مشتریان آگاه به مسائل پایداری و کاهش هزینه‌ها از طریق بهینه‌سازی منابع کمک کند.
منابع و آموزش‌های مرتبط
برای درک بهتر فرآیند دریافت گواهینامه ISO 20121 و الزامات آن، می‌توانید از منابع آموزشی زیر استفاده کنید:
- دوره‌های آموزشی BSI: مؤسسه استاندارد بریتانیا (BSI) دوره‌های آموزشی متعددی در زمینه ISO 20121 ارائه می‌دهد که می‌تواند به سازمان‌ها در پیاده‌سازی مؤثر این استاندارد کمک کند.
سازمان‌هایی که می‌توانند از ISO 20121 بهره‌مند شوند
- برگزارکنندگان رویدادها: شرکت‌ها و نهادهایی که مسئول برنامه‌ریزی و اجرای رویدادها هستند، مانند کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و مراسم‌های ورزشی.
- ارائه‌دهندگان خدمات مرتبط با رویدادها: شرکت‌های تأمین‌کننده خدماتی مانند پذیرایی، حمل‌ونقل، ساخت غرفه‌ها، تجهیزات فنی و خدمات لجستیکی.
- مدیران و مالکان مکان‌های برگزاری رویدادها: سالن‌های همایش، مراکز نمایشگاهی، استادیوم‌ها و سایر مکان‌هایی که میزبان رویدادها هستند.
- سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی: نهادهایی که رویدادهایی با اهداف اجتماعی، فرهنگی یا آموزشی برگزار می‌کنند و به دنبال ارتقای پایداری در فعالیت‌های خود هستند.
- شرکت‌های بزرگ با برنامه‌های مسئولیت اجتماعی: سازمان‌هایی که به عنوان بخشی از استراتژی مسئولیت اجتماعی خود، رویدادهایی را با رویکرد پایداری برگزار می‌کنند.
مزایای پیاده‌سازی ISO 20121 برای سازمان‌ها
- کاهش تأثیرات منفی زیست‌محیطی و اجتماعی: با شناسایی و مدیریت مؤثر منابع و فرآیندها، سازمان‌ها می‌توانند اثرات منفی رویدادهای خود را کاهش دهند.
- بهبود تصویر و اعتبار سازمان: نمایش تعهد به پایداری می‌تواند اعتماد ذی‌نفعان و شرکت‌کنندگان را افزایش دهد.
- افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها: با بهینه‌سازی مصرف منابع و کاهش ضایعات، هزینه‌های مرتبط با برگزاری رویدادها کاهش می‌یابد.
- جذب حمایت و مشارکت ذی‌نفعان: رویکرد پایدار می‌تواند مشارکت بیشتر حامیان، تأمین‌کنندگان و شرکت‌کنندگان را جلب کند.
نمونه‌هایی از سازمان‌های بهره‌مند از ISO 20121
- کمیته برگزاری المپیک لندن ۲۰۱۲: اولین رویداد بزرگ بین‌المللی که با استفاده از این استاندارد برگزار شد.
- صندوق بین‌المللی پول (IMF): برای نشست‌های سالانه و بهاری خود در واشنگتن دی‌سی، این استاندارد را پیاده‌سازی کرده است.
- هتل Plaza Athénée بانکوک: اولین هتل در جهان که گواهینامه ISO 20121 را برای مدیریت پایدار رویدادها دریافت کرده است.
