استاندارد ایزو 11858یا «ISO 11858» روشی نظام‌مند برای سنجش خردشوندگی (friability) فوم‌های پشت-چسبانِ کف‌پوش‌های نساجی ارائه می‌کند، تا کارخانجـات موکت و فرش بتوانند مقاومت فوم را در برابر ساییدگی موضعی هنگام حمل‌و‌نصب ارزیابی کنند.
1 دامنه و هدف استاندارد ایزو 11858
ISO 11858 فقط به موکت‌ها و فرش‌هایی می‌پردازد که یک لایهٔ فوم (PVC، پلی‌یورتان و …) به پشت آن‌ها چسبانده شده است. آزمون، میزان خُردشدن فوم نو و «عمل‌نیامده» را می‌سنجد؛ دوام درازمدت پس از نصب (که بیشتر به خستگی خمشی و اکسیداسیون وابسته است) در این استاندارد پوشش داده نمی‌شود.
2 اصول آزمون ایزو 11858
یک انگشت سایندهٔ نیم‌کروی که با پارچهٔ پنبه‌ای استاندارد پوشانده شده، دو بار رفت‌وبرگشت روی فوم پشت نمونه را در مسیر 100 میلی‌متری طی می‌کند؛ نیروی عمودی انگشت 9 N است. میزان خردشدگی بصری فوم در ناحیهٔ ساییده‌شده با مجموعه‌ای از عکس‌های مرجع مقایسه و از 1 (کمترین) تا 5 (بیشترین آسیب) درجه‌بندی می‌شود.
3 تجهیزات و مواد لازم
| تجهیز | مشخصات کلیدی | مرجع |
|---|---|---|
| دستگاه رفت‌وبرگشت | حرکت خطی 100 mm با 2 چرخه؛ سرعت مطابق دستگاه ISO 105-X12 | cdn.standards.iteh.ai |
| انگشت ساینده | سیلندر Ø 16 mm با سر نیم‌کروی؛ نیروی 9 ± 0٫1 N | cdn.standards.iteh.ai |
| پارچهٔ روکش | پنبهٔ سفید خام، 32 × 33 نخ cm⁻¹ | cdn.standards.iteh.ai |
| قاب نگهدارنده نمونه | دهانه 180 × 25 mm برای ثابت نگه‌داشتن قطعه | cdn.standards.iteh.ai |
| جعبهٔ نور | حداقل 600 lx با زاویه 10° برای ارزیابی بصری | cdn.standards.iteh.ai |
نمونه‌ها پیش از آزمون باید 24 ساعت در اتمسفر 20 ± 2 °C و 65 ± 4 % RH طبق ISO 139 ماندگار شوند.
4 روش گام‌به‌گام (خلاصه)
- برش نمونه‌ها: شش قطعه 250 × 50 mm از مرکز و دو کناره رول، با جهت طولی-عرضی مختلط.
- شرایط‌دهی در اتمسفر استاندارد.
- سایشش: دو رفت‌وبرگشت کامل (معادل چهار پاس) زیر نیروی ثابت.
- ارزیابی بصری در کابین نور و مقایسه با عکس‌های Annex A.
- گزارش: نمرهٔ هر شش قطعه + تاریخ، محل بریدگی (وسط یا کنار) و جهت تار/پود.
5 معیارهای تفسیر نتایج
- نمره ≥ 4: فوم بسیار ضعیف؛ احتمال ریزش پودر در فروشگاه یا هنگام نصب.
- نمره 3: قابل‌قبول برای کاربری مسکونی کم‌تردد.
- نمره ≤ 2: فوم مقاوم؛ مناسب فضاهای پرتردد یا رول‌کشی‌های مکرر.
این آستانه‌ها معمولاً در قراردادهای تأمین تعیین می‌شود و بسته به کشور یا برند می‌تواند تغییر کند.
6 وضعیت انتشار ایزو 11858 و ارتباط‌ها
| ویژگی | داده | منبع |
|---|---|---|
| شمارهٔ انتشار | ISO 11858:1999 (ID داخلی 20259) | iso.org/img.antpedia.com |
| کمیتهٔ مربوط | ISO/TC 38 — Textiles, SC 12 — Textile floor coverings | cdn.standards.iteh.ai |
| ICS | 59.080.60 (روکش‌های کف نساجی) | dinmedia.de |
| وضع فعلی | در فهرست ISO هنوز جاری و فعال است (۱ ژوئن ۲۰۲5) | iso.org |
| استانداردهای پشتیبان | ISO 105-X12 (رنگ‌مالی)، ISO 1957 (نمونه‌برداری)، ISO 139 (اقلیم آزمایش) | cdn.standards.iteh.ai |
توجه: ISO برای کدگذاری صفحات وب از شناسهٔ درون‌سازمانی استفاده می‌کند؛ بنابراین «20259» در URL نشان‌دهندهٔ ID پایگاه داده است، نه شمارهٔ چاپی روی جلد استاندارد. شمارهٔ رسمی چاپی همواره «ISO 11858» باقی می‌ماند.
7 کاربردهای صنعتی و نکات اجرایی
- کنترل کیفیت خط تولید فوم پشت موکت: آزمون با چرخه‌های کم (دو پاس) سریع انجام می‌شود و برای پایش شیفتی مناسب است.
- توسعه فرمولاسیون چسب یا فوم: کاهش نمرهٔ خردشوندگی از 4→2 معمولاً با افزایش دانسیتهٔ فوم و بهبود پخت حاصل می‌شود.
- مستندسازی برای خریداران عمده: بسیاری از خرده‌فروشان اروپایی الزام می‌کنند که نمرهٔ متوسط حداکثر 3 باشد تا خطر شکایت مصرف‌کننده کاهش یابد.
8 جمع‌بندی استاندارد ایزو 11858
«استاندارد ایزو 11858» در عمل همان ISO 11858:1999 است و برای آزمون ساده و تکرارپذیر خردشوندگی فوم‌های پشت-چسبانِ کف‌پوش‌های نساجی به کار می‌رود. با اجرای دقیق بندهای آزمون (دو رفت‌وبرگشت، نیروی 9 N، مقایسه با مقیاس تصویری)، تولیدکنندگان می‌توانند دوام فوم را پیش از ورود محصول به بازار تضمین کرده و ریسک ریزش پودر یا شکستن فوم در مرحلهٔ فروش و نصب را به حداقل برسانند.
اخذ انواع گواهینامه های ملی و بین المللی با ایزوگت. تلفن تماس: 46135223-021
