استاندارد ایزو 20471 یا ISO 20471:2013 به‌همراه اصلاحیهٔ A1:2016 مرجع جهانی برای طراحی، آزمون و ارزیابی لباس‌های ایمنی با دید بالا (Hi‑Vis) است. این سند با تعیین حداقل سطح رنگِ فلورسنت و نوار بازتابنده، سه طبقهٔ کارایی (۱ تا ۳)، آزمون‌های نوری/مکانیکی و مقررات برچسب‌گذاری، تضمین می‌کند که کاربر در تمام شرایط نوری دیده شود. خود سازمان ISO گواهی صادر نمی‌کند؛ ولی شرکت‌ها برای نشـان CE (در اروپا) یا علائم مشابه ملی، لباس را در آزمایشگاه‌های آکرِدیت‌شده آزمون کرده و «گواهی انطباق» دریافت می‌کنند.
دامنه و هدف استاندارد ایزو 20471
ایزو 20471 برای «لباس هشدار‌دهنده» کارکنانی است که در کنار وسایل نقلیه یا ماشین‌آلات متحرک در خطر برخورد هستند؛ هدف آن افزایش تشخیص بصری حضور فرد در روز و شب است.
ساختار بندهای اصلی
| بند | موضوع | نکتهٔ کلیدی |
|---|---|---|
| 1. Scope | دامنه | انواع لباس و شرایط استفاده |
| 2. Normative references | اسناد پایه | ارجاع به ISO 13688، ISO 15025 و… |
| 3. Terms & definitions | تعاریف | بیش از ۳۰ واژه مثل combined‑performance material |
| 4. Design | طراحی | طبقات، الگوی نوارها، پوشش ۳۶۰ درجه |
| 5. مواد پس‌زمینه | رنگ/پایداری | مختصات CIE و آزمون زنون/شست‌وشو |
| 6. مواد بازتابنده | عملکرد فوتومتری | حداقل RA و آزمون خیس/سایش |
| 7. Test methods | روش آزمون | نمونه‌برداری، چرخهٔ شست‌وشو تا ۷۵ بار |
| 8. Marking | برچسب‌گذاری | پیکتوگرام PPE + کلاس، کد اندازه، شست‌وشو |
| 9. Information for the user | راهنمای سازنده | انتخاب، مراقبت، طول عمر |
| پیوست A (اطلاعاتی) | موقعیت‌های خطر | ماتریس سرعت ترافیک/کلاس لباس |
| پیوست B–D | موقعیت نوار، آزمون خیس، توصیهٔ طراحی | جزئیات صنعتی و ارگونومی |
طبقات کارایی و حداقل سطوح مواد
| کلاس | مساحت فلورسنت (m²) | مساحت بازتابنده (m²) | نمونهٔ پوشش |
|---|---|---|---|
| ۳ (بالاترین) | ≥ 0.80 | ≥ 0.20 | کاپشن با آستین یا شلوار کامل |
| ۲ | ≥ 0.50 | ≥ 0.13 | جلیقه یا کاپشن کوتاه |
| ۱ | ≥ 0.14 | ≥ 0.10 | شلوار یا لباس کم‌خطر |
کلاس ۳ برای جاده‌های سرعت‌بالا و شرایط دید ضعیف الزامی است؛ پوشش باید تنه و دست‌ها یا پاها را کاملاً دربر بگیرد تا دید ۳۶۰ درجه تأمین شود.
الزامات رنگ و نوار بازتابنده
- سه رنگ مجاز فلورسنت: زرد، نارنجی‑قرمز، قرمز؛ مختصات باید در جعبهٔ CIE تعریف‌شده قرار بگیرد و پس از ۵ شست‌وشو هنوز ≥ ۷۰٪ درخشندگی اولیه داشته باشد.
- ضریب بازتاب (RA) نوار برای کلاس ۳ در زاویهٔ (α = 5°، β = 12°) حداقل ۳۳۰ cd∙lx⁻¹∙m⁻² است؛ پس از آزمون سایش/تاخوردگی/دما باید آستانهٔ کاهش‌یافته را پاس کند.
طراحی و چیدمان نوارها
- نوارهای افقی باید به‌طور کامل دور تنه، آستین و پا پیچیده شوند تا هیچ زاویهٔ مرده‌ای باقی نماند. ISO
- لوگو یا وصلهٔ غیرانعکاسی نباید وارد حداقل مساحت الزامی شود مگر از جنس مطابق استاندارد باشد.
- دست‌کم ۵۰ ± ۱۰٪ سطح فلورسنت باید در جلو مشاهده شود.
برچسب‌گذاری و اطلاعات کاربر
هر لباس باید شامل موارد زیر باشد:
- پیکتوگرام PPE با عدد کلاس (۱–۳)؛
- علامت CE یا معادل ملی؛
- کد اندازه و تعداد چرخهٔ شست‌وشوی تأییدشده؛
- شناسهٔ نهاد ارزیاب و شمارهٔ سری ساخت.
دفترچهٔ راهنما باید نحوهٔ انتخاب بر اساس ارزیابی ریسک، طریقهٔ پوشیدن، نظافت و انبارداری را توضیح دهد.
ارزیابی انطباق و «گواهی» ایزو 20471
- ISO گواهی صادر نمی‌کند؛ ولی در اروپا، این لباس‌ها PPE ردهٔ II هستند و برای درج علامت CE به «آزمون نوع (EU‑Type Examination)» نزد نهاد Notified Body نیاز دارند.
- مراحل معمول: آزمون مواد و طراحی، بازبینی پرونده فنی، صدور گزارش و سپس نظارت سالانه. خارج از اتحادیهٔ اروپا نیز بسیاری از خریداران همین مدارک را قبول می‌کنند.
جمع‌بندی ایزو 20471
استاندارد ایزو 20471 چارچوب دقیقی برای اطمینان از دید پیوسته و ایمنی افراد در محیط‌های پرخطر فراهم می‌کند. رعایت حداقل سطوح فلورسنت و بازتابنده، طراحی ۳۶۰ درجه و برچسب‌گذاری صحیح، پیش‌شرط دریافت «گواهی انطباق» از آزمایشگاه‌های ذی‌صلاح و دسترسی به بازارهای جهانی است. با سپاس از شما همراهان گرامی سایت ایزوگت، سوالات و نظرات خود درباره استاندارد ایزو 20471 را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
