پیمانکاری نفت وگاز+رتبه بندی 5 تا 1 پیمانکاری نفت وگاز چیست؟
پیمانکاری نفت وگاز یک صنعت بزرگ و چند وجهی در حوزه انرژی است.از موارد مهم در رتبه بندی پیمانکاری نفت وگاز می توان به سوابق و تجربه، توانایی فنی و مدیریتی پیمانکاران، کیفیت اجرای پروژه های انجام شده، ظرفیت مالی، تجهیزات و توانمندی نیرو های انسانی و رعایت استانداردهای زیست محیطی اشاره نمود.
پیمانکاری نفت و گاز در واقع یک بخش پیچیده و چند وجهی در صنعت انرژی است. در حوزه انرژی پیمانکاری نفت و گاز به دو دسته کلی پیمانکاری عملیاتی و پیمانکاری خدماتی تقسیم می‌شوند. که هر یک دارای زیرمجموعه‌های مرتبط با حوزه ی فعالیت های خود می باشند.
پیمانکاران نفت و گاز در این زمینه خدمات متنوعی را ارائه می دهند که از اکتشاف، استخراج، تولید، پالایش و توزیع نفت و گاز پشتیبانی می کند.
در این مقاله سعی داریم تا با پیمانکاری نفت و گاز و شرایط اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز اطلاع رسانی کنیم ، اما لازم به ذکر است که پیمانکارانی که می توانند گرید یا رتبه پیمانکاری دریافت کنند به صورت کلی به رشته ها و حوزه های مرتبط با آنها که در زیر اشاره شده اند تقسیم بندی می شوند. که شامل:
- رشته ساختمان و ابنیه
- رشته حمل و نقل
- رشته صنعت
- رشته نفت و گاز
- رشته برق
- رشته آب
- تاسیسات و تجهیزات
- رشته کشاورزی
- رشته انفورماتیک
- رشته حفاری و کاوش های زمینی و معدنی
تعریف پیمانکاری نفت و گاز چیست؟
پیمانکاری نفت و گاز در واقع یک بخش پیچیده و چند وجهی در صنعت انرژی است. پیمانکاران نفت و گاز در این زمینه خدمات متنوعی را ارائه می دهند که از اکتشاف، استخراج، تولید، پالایش و توزیع نفت و گاز پشتیبانی می کند. در حوزه انرژی پیمانکاری نفت و گاز به دو دسته کلی پیمانکاری عملیاتی و پیمانکاری خدماتی تقسیم می‌شوند. که هر یک دارای زیرمجموعه‌های مرتبط با حوزه ی فعالیت های خود می باشند.
هر کدام از پیمانکاری نفت و گاز اشاره شده در تقسیم بندی فوق خدمات و فعالیتهای متنوعی را در حوزه انرژی ارائه داده و در آن زمینه فعالیت می نمایند.
در ادامه ی این مقاله فعالیت های پیمانکاری نفت و گاز را خدمتتان به ئطور کامل توضیح خواهیم داد.
1- پیمانکاران عملیاتی :
1-1 اکتشاف (Exploration) : این شامل فعالیتهای مربوط به کشف منابع جدید نفت و گاز است. پیمانکاران اکتشاف مسئول انجام مطالعات زمین‌شناسی، ژئوفیزیکی و حفاری‌های اکتشافی هستند. پیمانکاران اکتشاف به شرکت های نفت و گاز در مکان یابی و ارزیابی ذخایر بالقوه نفت و گاز کمک می کنند. این شامل بررسی های زمین شناسی، جمع آوری داده های لرزه ای، و حفاری اکتشافی است.
1-2 تولید (Production): شامل استخراج و تولید نفت و گاز از میادین کشف شده می باشد. پیمانکاران تولید مسئول مدیریت چاه‌ها، تجهیزات تولید و فرآیندهای برداشت نفت و گاز هستند. پیمانکاران حفاری فعال در حوزه نفت و گاز تجهیزات و پرسنل لازم برای حفاری چاه های استخراج نفت و گاز را فراهم می کنند. این شامل عملیات حفاری خشکی و دریایی می شود.
1-3 پالایش و فرآوری (Refining) : پیمانکاران پالایش، نفت خام را به محصولات قابل استفاده مانند بنزین، دیزل، نفت سفید و سایر فرآورده‌های نفتی تبدیل می‌کنند. این فعالیت‌ها شامل فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی مختلفی می‌شود. پیمانکاران فعال در این بخش بر پالایش نفت خام به محصولات قابل استفاده مانند بنزین، گازوئیل و پتروشیمی ها و همچنین فرآوری گاز طبیعی به گاز طبیعی مایع (LNG) و سایر محصولات تمرکز می کنند.
1-4 حمل و نقل و توزیع (Distribution): شامل حمل و نقل و توزیع محصولات نفت و گاز از پالایشگاه‌ها به بازارهای نهایی است. پیمانکاران توزیع مسئول مدیریت لوله‌کشی‌ها، تانکرها و سایر وسایل حمل و نقل هستند. این پیمانکاران تدارکات انتقال نفت و گاز را از سایت های تولید به پالایشگاه ها و مصرف کنندگان نهایی مدیریت می کنند . این فعالیت شامل ساخت خط لوله، حمل و نقل و تأسیسات ذخیره سازی می باشد.
2- پیمانکاران خدماتی :
2-1 خدمات مهندسی (Engineering Services): این خدمات شامل طراحی و مهندسی پروژه‌های نفت و گاز می‌شود. پیمانکاران مهندسی مسئول طراحی تجهیزات، تأسیسات و زیرساخت‌های مورد نیاز برای عملیات نفت و گاز هستند.
2-2 ساخت و ساز (Construction): شامل ساخت و نصب تجهیزات و تأسیسات مورد نیاز در پروژه‌های نفت و گاز است. پیمانکاران ساخت و ساز مسئول اجرای پروژه‌های عمرانی، نصب تجهیزات و ساخت تأسیسات جدید هستند. و به طور کلی دو بخش اشاره شده در بالا یعنی پیمانکاران مهندسی، خرید و تدارکات، و ساخت، پیمانکاران (EPC) زیرساخت های مورد نیاز برای عملیات نفت و گاز را طراحی و ایجاد می کنند. این شامل خطوط لوله، کارخانه های فرآوری، پالایشگاه ها و سکوهای دریایی می شود.
2-3 تعمیر و نگهداری (Maintenance): این خدمات شامل نگهداری و تعمیر تجهیزات و تأسیسات موجود در صنعت نفت و گاز می‌شود. پیمانکاران تعمیر و نگهداری مسئول اجرای برنامه‌های نگهداری، تعمیرات دوره‌ای و پاسخ به مشکلات اضطراری هستند. پیمانکاران فعال در این بخش خدمات پشتیبانی مستمر مانند تعمیر و نگهداری تجهیزات، بازرسی های ایمنی، رعایت محیط زیست و آموزش نیروی کار را ارائه می دهند.
این تقسیم‌بندی‌ها به پیمانکاران کمک می‌کند تا بتوانند به صورت تخصصی و متمرکز در زمینه‌های مختلف صنعت نفت و گاز فعالیت کنند و از مهارت‌ها و دانش فنی خود به بهترین نحو استفاده نمایند.
متولی و ارگان ارائه گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز کیست؟
سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری کارشناسان فنی تحت عنوان سامانه جامع هوشمند تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی (ساجات) به عنوان متولی اصلی رتبه بندی پیمانکاران نفت و گاز و ارائه ی گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز به شرکت های فعال در حوزه ی انرژی و صنعت بزرگ نفت و گاز می باشد.
این سازمان با تدوین دستورالعمل ها و آیین نامه های فنی و اجرایی لازم و مورد نیاز، و ارائه ی آنها به شرکت ها برای جمع آوری مدارک و مستندات مورد نیاز جهت اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز، کمک بسیاری می نماید. همچنین کارشناسان ساجات با بررسی دقیق و ارزیابی فنی مدارک ارائه شده، فرآیند صدور گواهینامه، گرید یا رتبه ی پیمانکاری نفت و گاز را تسهیل می نمایند.
مفهوم رتبه 5 تا 1 پیمانکاری نفت و گاز چیست؟
همانطور که اشاره شد سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری کارشناسان ساجات متولی اصلی گرید بندی یا رتبه بندی پیمانکاری نفت و گاز می باشد.
با توجه به یکسری از شاخص ها و معیار های مورد بررسی و ارزیابی توسط کارشناسان فنی ساجات برای شرکت ها و پیمانکاری نفت و گاز یک گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز صادر می شود. گرید یا رتبه صادر شده برای پیمانکاری نفت و گاز از رتبه 5 تا 1 می باشد. که گرید یا رتبه ی 5 پایین ترین و گرید یا رتبه 1 صادر شده دارای بالاترین رتبه برای پیمانکاران نفت و گاز می باشد.
معیار های اصلی رتبه بندی 5 تا 1 پیمانکاری نفت و گاز چیست؟
سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری سامانه جامع هوشمند تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی (ساجات) که به عنوان متولی اصلی رتبه بندی پیمانکاران نفت و گاز و ارائه ی گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز به شرکت های فعال در حوزه ی انرژی و صنعت بزرگ نفت و گاز می باشد.
به منظور ارزیابی دقیق و شناسایی توانمندی های پیمانکاران نفت و گاز و در نهایت صدور گرید یا رتبه 5 تا 1 پیمانکاری نفت و گاز، شاخص های اشاره شده در زیرمورد ارزیابی و بررسی قرار می گیرد. این فرآیند ها و ارزیابی ها شامل:
1- سوابق اجرایی و تجربه ی شرکت ها و پیمانکاری نفت و گاز در پروژه های حوزه ی انرژی
2- توانایی فنی و مدیریتی پیمانکاران نفت و گاز در اجرای پروژه های تخصصی
3- کیفیت اجرای پروژه های انجام شده توسط پیمانکاری نفت و گاز و میزان رضایت کارفرمایان مربوطه
4- ظرفیت مالی، تجهیزات و توانمندی نیرو های انسانی شرکت ها و پیمانکاران نفت و گاز برای پذیرش پروژه های مهم
5- میزان رعایت استانداردها ی مربوط به بهداشت و محیط زیست و میزان انطباق با الزامات مربوطه
از موارد مهم و اصلی اشاره شده در فوق می توان به سه مورد : تجربه و تخصص ، توان مالی و تخصص نیروی انسانی اشاره کرد. در نهایت لازم به ذکر است که هر یک از موارد توسط بازرسان و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه (ساجات) با دلایل و فرمولهای خاص مربوط به دستورالعمل به صورت تخصصی بررسی شده و گرید یا رتبه اخذ شده به پیمانکاری نفت و گاز اعلام می شود.
تعاریف و مفهوم پیمانکاری از نگاه سازمان برنامه و بودجه چیست؟
سازمان برنامه و بودجه به طور کلی پیمانکاری در حوزه ی صنعت و تولید کشور را در سه نوع طبقه بندی و تقسیم نموده است، که این سه نوع عبارت انداز:
– نوع اول: پیمانکاران حقیقی و اشخاص حقوقی بخش خصوصی ایرانی که 100 % سهام شرکت متعلق به اشخاص حقیقی ایرانی می باشد.
– نوع دوم: پیمانکارانی که 100 % سهام یا مالکیت آنها متعلق به موسسات و یا ارگان ها و نهاد ها ی دولتی، شهرداریها و یا دیگر موسسات عمومی و همچنین خود دولت می باشد.
– نوع سوم: گروه ها و پیمانکارانی که جزء دو نوع ذکر شده در فوق نمی باشند.
در این مقاله سعی داریم تا با پیمانکاری نفت و گاز و شرایط اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز اطلاع رسانی کنیم ، اما لازم به ذکر است که پیمانکارانی که می توانند از سازمان برنامه و بودجه گرید یا رتبه پیمانکاری دریافت کنند به صورت کلی به رشته ها و حوزه های مرتبط با آنها که در زیر اشاره شده اند تقسیم بندی می شوند. که شامل:
– رشته ساختمان و ابنیه
– رشته صنعت
– تاسیسات و تجهیزات
– رشته نفت و گاز
– رشته حمل و نقل
– رشته کشاورزی
– رشته حفاری و کاوش های زمینی و معدنی
– رشته آب
– رشته انفورماتیک
دلیل اخذگرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز برای شرکت های فعال در حوزه ی انرژی چیست؟
اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و برای تمامی شرکت های فعال در حوزه ی انرژی ضروری می باشد. اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز یکی از مهمترین مراحل برای پیمانکارانی است که به دنبال کسب پروژه‌های بزرگ و پرارزش می باشند.
شرکت های پیمانکاری نفت و گاز به منظور حضور در مناقصات و پروژه هایی که از طرف تمامی ارگان های دولتی و یا خصوصی برگزار می شود نیاز به داشتن گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز می باشند و این موضوع به شرکت ها و پیمانکاری نفت و گاز این امکان را می دهد که بتوانند نسبت به دیگر شرکت ها و رقبای خود در مناقصات برتری داشته و بتوانند پروژه های بزرگ، مهم و سودآور را برا ی شرکت کسب نمایند.
همانطور که اشاره شد، اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز برای شرکت ها و یا اشخاص فعال و شاغل در این حوزه ی انرژی مزایای بیشماری دارد که در زیر به صورت کلی به این مزایا اشاره میکنیم.
1- افزایش اعتبار و اعتماد: داشتن گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز نشان دهنده صلاحیت و تجربه ی بالای شرکت ها میباشد و باعث می‌شود کارفرمایان بزرگ و اصلی به پیمانکارانی که رتبه ی پیمانکاری نفت و گاز را اخذ نموده اند اعتماد بیشتری پیدا کرده و به دنبال امضا و قرارداد با آنها می باشند.
2- شرکت در مناقصات بزرگ: برای حضور و شرکت در بسیاری از پروژه‌های بزرگ و دولتی نیاز به داشتن گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز می باشد و بدون این گرید یا رتبه، پیمانکاران نمی‌توانند در برگزاری مناقصات این پروژه‌ها شرکت کنند.
3- جذب مشتریان بیشتر: گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز به عنوان یک نشان کیفیت عمل می‌کند و باعث جذب مشتریان بیشتری شده که به دنبال پیمانکاران با صلاحیت و معتبر فعال در حوزه ی انرژی هستند می شود.
4- افزایش فرصت‌های کاری: با داشتن گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز ، پیمانکاران می‌توانند در پروژه‌های متنوع‌تر و با ارزش بالاتر شرکت کنند، که این امر به افزایش درآمد و رشد کسب و کار آنها کمک می‌کند.
5- رقابت‌پذیری بیشتر: در بازار رقابتی صنعت و انرژی با پتانسیل بالای درآمد و نقدینگی، امروز داشتن گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز می‌تواند تفاوت بزرگی و چشمگیری را ایجاد نماید و پیمانکاران را از دیگر رقبا متمایز کند.
در مجموع، اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز یک سرمایه‌گذاری مهم و استراتژیک برای پیمانکاری نفت و گاز است که به آنها کمک می‌کند تا به پروژه‌های بزرگتر و پرسودتری دست یابند و موفقیت و اعتبار بیشتری را در بازار بزرگ و پر پتانسیل حوزه ی انرژی برای خود کسب کنند.
چالش های پیش روی شرکت ها ی متقاضی اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز چیست؟
پیمانکاران فعال در حوزه ی انرژی و صنعت نفت و گاز با چالش های متعددی در فرآیند اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز از سوی سازمان برنامه و بودجه یا ساجات مواجه خواهند شد که یکی از این چالش ها تامین مدارک و مستندات مورد نیاز برای ارزیابی صلاحیت فنی و مالی آنها می باشدو ازدیگر موارد چالش برانگیز می توان به بروکراسی و پیچیدگی های موجود در روند تایید صلاحیت اشاره نمود.
آیتم های مورد توجه در تمدید یا ارتقاء گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز چیست؟
شرکت ها و پیمانکاران نفت و گاز که دارای گرید یا رتبه می باشند و درصدد ارتقاء گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز خود به رتبه های بالاتر هستند و همچنین پیمانکاران نفت و گاز که گرید یا رتبه ی آنها منقضی شده است نیاز دارند که یکسری موارد را تحت عنوان مدارک و مستندات مجددت به کارشناسان فنی سازمان برنامه و بودجه یا ساجات ارائه نمایند. که مهمترین آنها به شرح زیر می باشد:
1- اخذ گواهینامه های تخصصی و صلاحیت های فنی جدید می تواند در جهت افزایش امتیاز و در نهایت ارتقاء گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز خود کمک بسیاری نماید.
2- حجم پروژه های انجام شده و همچنین بالا بودن کیفیت انجام آنها و به پایان رساندن پروژه ها در زمانبندی خود نیز می تواند در ارتقاء و یا تمدید گرید یا رتبه پیمانکاران مسمر ثمر باشد.
3- ارائه مدارک و مستندات فنی و مالی شرکت ها و پیمانکاران نیز یکی از عوامل تاثیر گذار در جهت ارتقاء گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز و یا تمدید رتبه آنها می باشد.
4- بررسی، پیگیری و در نظر داشتن تاریخ انقضاء گرید یا رتبه پیمانکاری توسط مدیران و عوامل مربوطه، و اقدام به انجام به موقع تمدید آن نیز می تواند در ارتقاء گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز شرکت های فعال در حوزه ی انرزی کمک شایانی داشته باشد.
همانطور که در بالا اشاره شد یکی از موارد مهم در ارتقاء گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز اخذ گواهینامه های تخصصی ماننده گواهینامه های ایزو 9001، ایزو 14001، ایزو 45001، HSE-MS، ایزو 29001 و همچنین ایزو 50001 اشاره کرد.
شرکت ها و پیمانکاران متقاضی دریافت رتبه و یا برای ارتقاء گرید یا رتبه خود می توانند برای اخذ گواهینامه های ایزو اشاره شده با کارشناسان فنی مرکز مشاوره ایزوگت در تماس باشند.
جمع بندی و نتیجه گیری:
در این مقاله سعی بر آن شد تا با تعاریف پیمانکاری نفت و گاز و انواع پیمانکاران و زیر شاخه های مرتبط با آن که در حوزه ی انرژی مشغول به فعالیت می باشند آشنا شویم و همچنین با ارگان و متولی صدور گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز که سازمان برنامه و بودجه می باشد اطلاع رسانی شود و همچنین با موارد مهم در اخذ گرید یا رتبه پیمانکاری نفت و گاز از رتبه ی 5 (پایین ترین) تا رتبه ی 1 (بالاترین) درجه، آگاهی پیدا کنیم.
