استاندارد ایزو 20128 چیست؟

ایزو 20128 یا استاندارد ISO 20128:2006 با عنوان «محصولات لبنی — شمارش لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی در محیط انتخابی — تکنیک شمارش کلنی در ۳۷ درجه سانتی‌گراد» یک روش بین‌المللی برای شمارش باکتری‌های لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس در محصولات لبنی ارائه می‌دهد. این استاندارد به‌طور مشترک توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) و فدراسیون بین‌المللی لبنیات (IDF) تدوین شده است.

دامنه کاربرد استاندارد ایزو 20128

این روش برای محصولات لبنی تخمیری و غیرتخمیری، پودرهای شیر و شیر خشک‌های نوزادان که حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی هستند و ممکن است با سایر باکتری‌های اسیدلاکتیک و بیفیدوباکتری‌ها ترکیب شده باشند، قابل استفاده است. با این حال، در شرایطی که تعداد لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس کمتر از ۱۰^۴ واحد کلنی‌ساز در گرم باشد و تعداد باکتری‌های مشابه مانند Lactobacillus rhamnosus، Lactobacillus reuteri و Lactobacillus paracasei subsp. paracasei بیش از ۱۰^۶ واحد کلنی‌ساز در گرم باشد، این روش مناسب نیست.

روش اجرا استاندارد ایزو 20128

در این روش، نمونه‌های محصول با محیط کشت MRS آگار حاوی آنتی‌بیوتیک‌های کلیندامایسین و سیپروفلوکساسین کشت داده می‌شوند. این آنتی‌بیوتیک‌ها رشد سایر باکتری‌های رایج در محصولات لبنی را مهار کرده و امکان رشد انتخابی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را فراهم می‌کنند. پس از کشت، نمونه‌ها به مدت ۷۲ ساعت در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد در شرایط بی‌هوازی انکوبه می‌شوند. سپس کلنی‌های با ویژگی‌های خاص (تخت، مات، خاکستری تا سفید با لبه‌های نامنظم و قطر ۱ تا ۳ میلی‌متر) شمارش شده و تعداد باکتری‌ها بر اساس فرمول مشخصی محاسبه می‌شود.

محدودیت‌ها استاندارد ایزو 20128

این روش نمی‌تواند بین لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و گونه‌های نزدیک مانند Lactobacillus johnsonii، Lactobacillus gasseri و Lactobacillus crispatus تمایز قائل شود؛ بنابراین، نتایج به‌عنوان «لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی» گزارش می‌شوند

بندهای اصلی استاندارد ایزو 20128 چیست؟

استاندارد ISO 20128:2006 با عنوان «محصولات لبنی — شمارش لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی در محیط انتخابی — تکنیک شمارش کلنی در ۳۷ درجه سانتی‌گراد» شامل بخش‌های اصلی زیر است:

1. دامنه کاربرد (Scope): تعیین روش شمارش لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی در محصولات لبنی تخمیری و غیرتخمیری، پودرهای شیر و شیر خشک‌های نوزادان.
2. مراجع الزامی (Normative references): ارجاع به استانداردهای مرتبط مانند ISO 7218 و ISO 8261 برای آماده‌سازی نمونه‌ها و محیط‌های کشت.
3. اصطلاحات و تعاریف (Terms and definitions): تعریف ویژگی‌های کلنی‌های لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی.
4. اصل روش (Principle): استفاده از محیط کشت MRS حاوی آنتی‌بیوتیک‌های کلیندامایسین و سیپروفلوکساسین برای مهار رشد سایر باکتری‌ها و شمارش کلنی‌های لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس.
5. رقیق‌کننده‌ها، محیط‌های کشت و معرف‌ها (Diluents, culture media and reagents): توضیح ترکیبات و روش تهیه محیط‌های کشت و محلول‌های آنتی‌بیوتیکی مورد استفاده.
6. تجهیزات و ظروف آزمایشگاهی (Apparatus and glassware): فهرست تجهیزات مورد نیاز برای انجام آزمایش، مانند پتری دیش، انکوباتور بی‌هوازی و ابزارهای استریل.
7. نمونه‌برداری (Sampling): اشاره به روش‌های نمونه‌برداری مطابق با استاندارد ISO 707.
8. روش اجرا (Procedure):
   • آماده‌سازی نمونه و رقیق‌سازی ده‌دهی.
   • کشت نمونه روی محیط MRS/CL/CIP.
   • انکوباسیون در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد به مدت ۷۲ ساعت در شرایط بی‌هوازی.
   • شمارش کلنی‌های مشخص.
9. محاسبه و بیان نتایج (Calculation and expression of results): فرمول محاسبه تعداد باکتری‌ها بر اساس تعداد کلنی‌ها و رقیق‌سازی‌های انجام‌شده.
10. دقت (Precision):
    • آزمون‌های بین‌آزمایشگاهی برای تعیین تکرارپذیری و قابلیت بازتولید نتایج.
11. گزارش آزمون (Test report): نحوه گزارش‌دهی نتایج شامل اطلاعات مربوط به نمونه، روش اجرا و نتایج به‌دست‌آمده.
12. پیوست A (Annex A): اطلاعات تکمیلی درباره آزمون‌های بین‌آزمایشگاهی و نتایج حاصل از آن‌ها.
13. کتابشناسی (Bibliography): فهرست منابع و استانداردهای مرتبط برای مطالعه بیشتر.

✅ مراحل انطباق با استاندارد ISO 20128

1. آماده‌سازی محیط کشت انتخابی (MRS/CL/CIP):
   • تهیه محیط MRS آگار مطابق با دستورالعمل استاندارد.
   • افزودن آنتی‌بیوتیک‌های کلیندامایسین (0.1 میلی‌گرم/لیتر) و سیپروفلوکساسین (10 میلی‌گرم/لیتر) برای مهار رشد باکتری‌های غیرهدف.
2. نمونه‌برداری و رقیق‌سازی:
   • نمونه‌برداری از محصول لبنی طبق استاندارد ISO 707.
   • رقیق‌سازی ده‌دهی نمونه‌ها با استفاده از رقیق‌کننده مناسب.
3. کشت و انکوباسیون:
   • کشت نمونه‌ها روی محیط MRS/CL/CIP.
   • انکوباسیون در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد به مدت ۷۲ ساعت در شرایط بی‌هوازی.
4. شمارش کلنی‌ها:
   • شمارش کلنی‌های مشخص با ویژگی‌های خاص (تخت، مات، خاکستری تا سفید با لبه‌های نامنظم و قطر ۱ تا ۳ میلی‌متر).
   • محاسبه تعداد باکتری‌ها بر اساس فرمول مشخصی.
5. گزارش‌دهی نتایج:
   • ارائه نتایج به‌صورت CFU/g یا CFU/mL همراه با جزئیات مربوط به روش اجرا.

📌 نکات مهم برای انطباق

• تمایز با سایر گونه‌ها: این روش نمی‌تواند بین لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و گونه‌های نزدیک مانند Lactobacillus johnsonii، Lactobacillus gasseri و Lactobacillus crispatus تمایز قائل شود؛ بنابراین، نتایج به‌عنوان «لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس فرضی» گزارش می‌شوند.
• محدودیت‌های کاربرد: در شرایطی که تعداد لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس کمتر از ۱۰^۴ واحد کلنی‌ساز در گرم باشد و تعداد باکتری‌های مشابه مانند Lactobacillus rhamnosus، Lactobacillus reuteri و Lactobacillus paracasei subsp. paracasei بیش از ۱۰^۶ واحد کلنی‌ساز در گرم باشد، این روش مناسب نیست.

📚 منابع و استانداردهای مرتبط

• ISO 7218: قوانین عمومی برای آزمایش‌های میکروبیولوژیکی.
• ISO 8261: راهنمای عمومی برای آماده‌سازی نمونه‌های آزمایش، تعلیق‌های اولیه و رقیق‌سازی‌های ده‌دهی برای آزمایش‌های میکروبیولوژیکی.
• ISO 11133: آماده‌سازی، تولید، ذخیره‌سازی و آزمون عملکرد محیط‌های کشت.

 اخذ انواع گواهینامه های ملی و بین المللی با ایزوگت. تلفن تماس: 46135223-021