استاندارد 5S
استاندارد 5S، نظام آراستگی محیط کار
استاندارد 5S، نظام آراستگی محیط کار از جمله سیستم هایی است که حالتی فراگیر و عمومی دارد و به عنوان شاخصی از میزان کارایی مدیریت سازمان ها و سنگ ترازویی برای سنجش میزان مشارکت همه جانبه کارکنان در سازمان ها در نظر گرفته شده است.
علاوه بر این، بسیاری از اتلاف هاي زمانی و یا هزینه هاي پنهان سازمانی در نظام اداري از بی توجهی به اصول نظام آراستگی محیط کار بوده که به نوبه خود بر کارایی، اثر بخشی و بهره وري سازمان ها تاثیر گذار می باشد.
با ایجاد و پایه ریزي دقیق این اصول می توان از اتلافات، دوباره کاری ها، تاخیرها ، نارضایتی ها و موارد دیگر که به دفعات در محیط هاي کاري مشاهده می شود بصورت جدي جلوگیري نمود. به طور کلی هدف استاندارد 5S به بياني ساده، سامان دادن، نظم و ترتيب، پاكيزه سازي، هماهنگي و ايجاد انضباط در محيط كاري است.
استاندارد 5S، به عنوان موثرترين رهيافت در بهبود بهره وري شناخته شده است كه با اجراي اين اصول در صنايع و سازمان هاي مختلف صنعتي و خدماتي موجب افزايش بهره وري، استفاده بهينه از سرمايه نيروي انساني و زمان انجام كار سازمان مي‌شود. نتايجي كه معمولاً با استفاده از اين روش حاصل مي گردد را مي توان به اختصار به پيشگيري از حوادث، كاهش وقفه كاري و افزايش بهره وري در محيط كار عنوان نمود. بطور كلي هدف نهايي «استاندارد پنج S» پيشگيري از اتلاف است.
عليرغم اينكه پیاده سازی الزامات استاندارد 5S به ظاهر خيلي ساده و قابل فهم است و انجام آن اصول نيز خيلي ساده به نظر مي‌آيد ولي عموماً سازمان ها و واحدها براي پياده كردن آن در عمل با مشكلات فراوان روبرو هستند. دليل اين امر را بايد در ظاهر ساده آن جستجو كرد.
در واقع پیاده سازی الزامات استاندارد 5S از این رو دشوار است كه مديران و کارکنان اجرايي از اهداف و مأموريت هاي آن بصورت صحيح اطلاع كاملي ندارند. بنابراين اجراي نظام «5S» و تدارك بستر مناسب براي انجام آن تا زماني كه اصول آن به خوبي شناخته نشده كاري بسيار دشوار است.
بنابراین متقاضیان اخذ گواهینامه 5S درخواست دارند این استاندارد به طور کامل در مجموعه آن ها پیاده سازی گردد تا بتوانند با اجرای دستورالعمل های “استاندارد 5S، نظام آراستگی محیط کار” از هزینه های پنهان که متوجه سازمان است، جلوگیری کنند.
بیشتر بخوانید: الزامات سیستم مدیریت کیفیت چیست؟
هدف از تدوین استاندارد 5S چیست؟
هدف از تدوین این دستورالعمل (استاندارد 5S) سامان دادن، نظم و ترتيب، پاكيزه سازي، استاندارد سازی و ايجاد انضباط در محيط اداری با استفاده از نظام آراستگی محیط کار (5S) است.که نتایج زیر را به دنبال داشته باشد :
- نهادینه شدن فرهنگ بهره وري و مدیریت کیفیت.
- دسترسی آسان منابع.
- ایجاد جذابیت در محیط کاري.
- بهبود روابط و افزایش روحیه کارکنان.
- ایجاد نظم فراگیر.
- کاهش زمان انجام فعالیت ها.
- ارتقاء عملکرد عمومی سازمان.
- آماده سازي زمینه اجراي سایر سیستم ها.
- کاهش وابستگی امور به اشخاص.
- افزایش راندمان و کارایی.
- کاهش هزینه ها.
دامنه کاربرد اين روش اجرايي در تمامی واحدهای اداری ارائه شده از سوی شرکت های متقاضی اخذ گواهینامه 5S در سيستم مدیریت کیفیت نافذ است.
تعاریف مربوط به استاندارد 5S، نظام آراستگی محیط کار چیست؟
منظور از استاندارد 5S، نظام آراستگی محیط کار است که در طی 5 فاز ساماندهی، نظم و ترتیب، پاکیزگی، استاندارد سازي و انضباط می باشد. که به شرح زیر است.
- ساماندهی: شناسایی و جداسازي اقلام غیر ضروري از اقلام ضروري در سازمان به عنوان اولین اصل در ساماندهی محیط کار شناخته می شود و به معناي جدا کردن اقلام، اوراق و اطلاعات لازم و کاربردي از غیر آن و دور نمودن غیر لازم ها و غیرکاربردي ها از محیط کار و همچنین تعمیر،تعویض یا تصحیص نواقص و معایب می باشد.
- نظم و ترتيب: به معني قرار دادن اشياء در مكان هاي مناسب و مرتب به نحوي كه بتوان از آنها به بهترين وجه استفاده كرد. نظم و ترتيب راهي است براي يافتن و بكار بردن اشياي مورد نياز، بدون انجام جستجوهاي بيهوده.
- پاكيزه سازي: عبارت است از دور ريختن زوائد و پاكيزه كردن اشياء از آلودگي ها و مواد خارجي. به عبارت ديگر پاكيزه سازي نوعي بازرسي است.
- استاندارد سازي: عبارت است از كنترل و اصلاح دائمي سازماندهي، نظم و ترتيب، پاكيزگي.
- انضباط: عبارت است از آموزش عادات و تواناييهايي جهت انجام يك وظيفه خاص.
بیشتر بخوانید: چرا منابع انسانی در سازمان ها مهم است؟
از کجا می توانیم گواهینامه 5S دریافت کنیم؟
متقاضیان اخذ گواهینامه 5S می توانند توسط مرجع صدور گواهینامه ایزو اقدام به اخذ گواهینامه 5S نمایند. برای اطلاع از اعتبار مرجع صادر کننده گواهینامه 5S و اطلاع از اعتبار گواهینامه 5S پیشنهاد می شود مقالات اعلام شده در زیر را مطالعه کنید.
جهت کسب اطاعات بیشتر بابت اخذ گواهینامه 5S همچنین مراحل پیاده سازی استاندارد 5S با ما در تماس باشید.
استاندارد 5S چیست؟
5S سیستمی برای سازماندهی فضاها است تا کار را بتوان به طور موثر، موثر و ایمن انجام داد. این سیستم بر قرار دادن همه چیز در جایی که متعلق به آن است و تمیز نگه داشتن محل کار تمرکز دارد، که این امر باعث می شود افراد بدون اتلاف وقت یا خطر آسیب، کار خود را آسان تر انجام دهند.
5S به عنوان بخشی از سیستم تولید تویوتا (TPS) آغاز شد، روشی که توسط رهبران شرکت موتور تویوتا در اوایل و اواسط قرن بیستم آغاز شد. این سیستم که اغلب در غرب از آن به عنوان تولید ناب یاد می شود، هدف آن افزایش ارزش محصولات یا خدمات برای مشتریان است. این اغلب با یافتن و حذف زباله از فرآیندهای تولید انجام می شود.
تولید ناب شامل استفاده از ابزارهای زیادی مانند 5S، کایزن، کانبان، جیدوکا، هیجونکا و پوکا یوکه است. 5S به عنوان بخش اساسی سیستم تولید تویوتا در نظر گرفته می شود، زیرا تا زمانی که محل کار در وضعیت تمیز و سازماندهی قرار نگیرد، دستیابی به نتایج خوب به طور مداوم دشوار است. یک فضای نامرتب و به هم ریخته می تواند منجر به اشتباهات، کاهش سرعت تولید و حتی حوادث شود که همه اینها باعث وقفه در عملیات می شود و تأثیر منفی بر شرکت دارد.
مزایای پیاده سازی الزامات 5S و اخذ گواهینامه 5S به شرح زیر است.
- کاهش هزینه ها.
- کیفیت بالاتر.
- بهره وری بیشتر.
- رضایت بیشتر کارکنان.
- محیط کار ایمن تر.
