گواهینامه ارزیابی چرخه حیات (LCA)
پایداری (Sustainability)، پاسخگویی به نیازهای اساسی و ارتقای کیفیت زندگی و در عین حال به حداقل رساندن استفاده از منابع طبیعی، آلاینده‌ها، انتشارات و ضایعات در طول چرخه عمر محصول یا فرآیند است تا نیازهای نسل‌های بعدی را به خطر نیندازد. در ادامه این مقاله با ایزوگت همراه باشید.
ارزیابی چرخه حیات
ارزیابی چرخه حیات (LCA) به عنوان یک چارچوب ضروری و به طور گسترده شناخته شده برای درک و اندازه گیری ویژگی های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی یک محصول، ماده یا فرآیند پدیدار شده است. این چارچوب به طور منحصر به فردی تأثیرات را در زمینه مقوله‌های تعیین‌شده ای که قابل تکرار و مقایسه هستند، شناسایی می‌کند.
رویکرد یکپارچه به ارزیابی چرخه حیات LCA شامل: شناسایی اهداف، پشتیبانی از انطباق، گزارش‌دهی و بررسی انتقادی، با استفاده از نرم‌افزار می‌شود. ابزارهای LCA را می توان برای حمایت از تصمیم گیری زنجیره تامین، بهینه سازی تولید، گزارش انطباق، مدیریت تسهیلات و تامین کننده مورد استفاده قرار داد. LCA دارای برنامه های کاربردی مختلفی است که پزشکان مجرب Intertek از آنها پشتیبانی می کنند، از جمله:
- توسعه و بهبود محصول
- تفکر و تصمیم گیری اقتصاد دایره ای
- پشتیبانی از بازاریابی
- بهبود تصویر برند یا شرکت
- کمک به ارتباط با ذینفعان
- شناسایی شاخص های عملکرد مناسب
- صدور گواهینامه و گزارش.
چندین چارچوب برای ارزیابی چرخه حیات LCA ایجاد شده است که هر کدام با هدف مورد نظر، گواهینامه یا متدولوژی تجویز شده متمایز می شوند. استانداردهای تثبیت شده ISO 14040 و ISO 14044 برای چارچوب ارزیابی چرخه حیات LCA، مبنای اکثر الزامات را فراهم می کند و در سطح بین المللی شناخته شده است.
سایر ابتکارات آشنا و پایداری که اصول LCA را اتخاذ می‌کنند و از طریق خدمات تخصصی پایداری اینترتک ارائه می‌شوند، مانند دستورالعمل های محصول زیست‌محیطی (EPD)، رد پای کربن و آب، دستورالعمل های بازیافت و زباله، پشتیبانی از ادعاهای پایدار، و راه‌حل‌های بسته‌بندی پایدار.
دستورالعمل محصولات زیست محیطی (EPD)
دستورالعمل محصول زیست محیطی (EPD) یک روش استاندارد شده برای تعیین کمیت اثرات زیست محیطی یک محصول یا سیستم با استفاده از چارچوب ارزیابی چرخه حیات (LCA) است. EPD الزامات برچسب گذاری سختگیرانه ای دارد و باید طبق استانداردهای زیر مشمول تأیید مستقل دستورالعمل ها و داده ها باشد:
- برچسب ها و دستورالعمل های زیست محیطی ISO 14025:2006 – دستورالعمل های زیست محیطی نوع III – اصول و رویه ها.
- ISO 21930:2017 پایداری در ساخت و ساز ساختمان – دستورالعمل زیست محیطی محصولات ساختمانی.
- EN 15804+A2: 2019 پایداری کارهای ساختمانی. دستورالعمل های محصولات زیست محیطی.
EPD اغلب در صنعت ساختمان و محصولات ساختمانی و مصالح مورد توجه قرار می گیرد. یک EPD تأیید شده می تواند با اعتبارات و الزامات در این برنامه ها به انطباق کمک کند.
بالاتر به EPD یا Environmental Product Declarations و یا همان دستورالعمل محصول زیست محیطی اشاره نمودیم. اما EPD یا دستورالعمل محصول زیست محیطی چیست؟ دستورالعمل‌های محصول زیست محیطی، اسنادی و مدارکی هستند که شامل اطلاعات زیست محیطی مربوط و تأیید شده در ارتباط با محصولات و خدمات بر طبق رویکرد ارزیابی چرخه عمر می باشند.
دستورالعمل محصول زیست محیطی، توسط ISO 14025 (برچسب‌ها و دستور العمل های زیست محیطی – دستور العمل های زیست محیطی نوع III) تعریف شده اند و در هنگام مقایسه جنبه های زیست محیطی محصولات در همان دسته به طور فزاینده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در واقع،EPD و یا همان دستورالعمل محصول زیست محیطی فقط برای محصولات خاصی انجام می گیرد که قوانین دسته‌بندی محصولات (PCR) برای آنها تعریف شده است. این PCRها با هماهنگ‌کردن مفاهیمی از جمله محدوده تجزیه و تحلیل، واحد عملکردی و نحوه ارائه نتایج، چارچوبی را برای تجزیه و تحلیل محصولات تعریف شده فراهم می نمایند تا دستورالعمل محصول زیست محیطی، محصولات در همان رده تحت پوشش PCR ها را با یکدیگر مقایسه کنند.
EPD نشان دهنده تعهد سازنده، به سنجش و کاهش اثرات زیست محیطی محصولات و خدمات و رعایت شفافیت زمان گزارش این اثرات می باشد. بنابراین تولید کنندگان داده های عینی و قابل مقایسه را ارائه می نمایند که توسط اشخاص ثالث تأیید گشته است تا عملکرد زیست محیطی محصولات و خدمات خود را توصیف نمایند.
مزایای اجرای برنامه ارزیابی چرخه حیات
ارزیابی چرخه حیات یا همان Life Cycle Assessment که به‌اختصار LCA نامیده می‌شود، مزایای متعددی را برای سازمان ها به دنبال خواهد داشت:
- به شناسایی فرصت‌ها برای بهبود محیط زیست محصولات در فازهای مختلف چرخه عمر آن ها کمک می منماید، بنابراین تأثیر آن ها را پایین می آورد و آنها را با محیط زیست پیوند دوستانه می دهد.
- اطلاعاتی را برای تصمیم گیرندگان سازمان برای برنامه‌ریزی استراتژیک و طراحی محیطی محصولات و فرآیندها فراهم می نماید.
- LCA به شرکت‌ها یاری می رساند تا برچسب‌ها و گواهی های زیست محیطی مانند دستورالعمل محصول زیست محیطی (EPD) و گواهی‌های ردپای کربن را اخذ نمایند.
- این گواهی شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا استراتژی های بازاریابی زیست محیطی را به اجرا دربیاورند.
- LCA تصویر و ارزش برند را ارتقاء می دهد.
- دسترسی به فرآیندهای تدارکات عمومی سبز را امکان پذیر می نماید.
لازم به ذکر است که استفاده از رویکرد چرخه حیات برای شرکت ها و سازمان هایی که گواهینامه ISO 14001:2015 دارند یا متقاضی این گواهینامه هستند، اجباری است.
مراحل ارزیابی چرخه حیات
بر اساس استانداردهای مرجع ISO 14040 و ISO 14044، یک LCA شامل چهار مرحله زیر است:
- تعریف هدف و محدوده
- موجودی چرخه عمر (LCI)
- ارزیابی تأثیر چرخه حیات
- تفسیر
اجرای هر چهار مرحله صرفا در نسبت با یکدیگر معنادار خواهد بود.
مزیت های دستورالعمل های محصولات زیست محیطی چیست؟
با توجه به اینکه EPD ها مبنای عادلانه ای برای بررسی تفاوت عملکرد زیست محیطی محصولات مختلف فراهم می‌کنند، یکی از مهمترین کاربرد های EPD ها، تدارکات سبز یا پایدار در بخش‌های خصوصی و دولتی است. از آنجا که EPD بر پایه استانداردهای بین المللی ISO هستند، بنابراین استفاده از آن، مقبولیت و توسعه در عرصه بین المللی را تضمین می نماید. این دستورالعمل ها با تأیید مستقل برای اطمینان خاطر از اعتبار و صحت اطلاعات ثبت شده در اظهارنامه تأیید شده است.
ارزیابی چرخه حیات و ایزو 14001
ارزیابی چرخه حیات با ISO 14001 یا سیستم مدیریت محیط زیست در ارتباط است. «استاندارد ایزو 14001 به عنوان یک استاندارد محیط زیستی، استانداردی بین المللی برای ایجاد و برقراری نظام یکپارچه مدیریت زیست محیطی در یک شرکت و یا سازمان است. استاندارد ایزو 14001 نیازمندی هایی را به عنوان توسعه و اجرای یک سیستم مدیریت زیست محیطی ارائه می نماید. استاندارد ایزو 14001 صرف‌نظر از بزرگی و کوچکی و یا تولیدی و خدماتی بودن، در همگی شرکت ها و سازمان ها قابل پیاده سازی است». بنابراین ارزیابی چرخه حیات با این استاندارد ایزو ارتباطی حیاتی دارد و اجرای آن در کنار این استاندارد ایزو به استحکام ساختاری یک سازمان منتهی خواهد شد.
