استاندارد SQF چیست؟ 3 سطح اصلی آن چیست؟
مقدمه:
صنعت مواد غذایی به دلیل تاثیر مستقیم بر سلامت انسان، یکی از مهمترین صنایع در دنیا محسوب می‌شود. استانداردهای مواد غذایی نقش کلیدی در تضمین کیفیت، ایمنی و پایداری این محصولات ایفا می‌کنند. این استانداردها مجموعه‌ای از قوانین، دستورالعمل‌ها و مشخصات فنی هستند که تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان مواد غذایی باید از آنها پیروی کنند.
استانداردهای مواد غذایی در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند که عناوین این طبقه بندی عبارت اند از:
1- استانداردهای بین‌المللی: این استانداردها توسط سازمان‌های جهانی تدوین شده و در سطح بین‌المللی مورد پذیرش قرار گرفته‌اند. از مهمترین این استانداردها می توان به ایزو 22000 و HACCP اشاره کرد.
2- استانداردهای ملی: این استانداردها توسط سازمان‌های ملی هر کشور تدوین می‌شوند و مطابق با نیازها و قوانین داخلی هستند. همانند استاندارد ملی کشور خودمان ایران که به نام ISIRI می باشد.
3- استانداردهای صنعتی: این استانداردها توسط نهادهای صنعتی یا انجمن‌های حرفه‌ای برای نیازهای خاص یک صنعت تدوین می‌شوند.از جمله این استانداردها می توان GlobalG.A.P و SQF را نام برد.
4- استانداردهای تخصصی: این استانداردها برای کنترل کیفیت و ایمنی در حوزه‌های خاصی از صنعت مواد غذایی طراحی شده‌اند.
این استانداردها برای کنترل کیفیت و ایمنی در حوزه‌های خاصی از صنعت مواد غذایی طراحی شده‌اند.
در این مقاله از گروه استاندارد های صنعتی به مورد SQF خواهیم پرداخت.
استاندارد SQF چیست؟
استاندارد SQF یک برنامه جامع است که ایمنی و کیفیت مواد غذایی را در تمامی مراحل تولید، فرآوری و توزیع پوشش می‌دهد. این استاندارد به‌ویژه برای سازمان‌هایی که به دنبال دسترسی به بازارهای بین‌المللی هستند، اهمیت بالایی دارد. SQF نه تنها به ایمنی بلکه به کیفیت محصولات نیز توجه دارد، که این ویژگی آن را از سایر استانداردهای مشابه متمایز می‌کند.
استاندارد SQF که مخفف عبارت SQF (Safe Quality Food) می باشد، یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در زمینه ایمنی و کیفیت مواد غذایی است که توسط سازمان GFSI (Global Food Safety Initiative) تایید شده است.
این استاندارد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای ایمنی و کیفیت مواد غذایی را در سراسر زنجیره تامین تضمین کنند.
سطوح مختلف استاندارد SQF چیست؟
استاندارد SQF دارای سه سطح اصلی است که هرکدام اهداف خاصی را دنبال می‌کنند،در ادامه به بررسی این سطوح کلیدی می پردازیم:
سطح 1) ایمنی مواد غذایی پایه: این سطح به اصول ابتدایی ایمنی مواد غذایی می‌پردازد و مناسب کسب‌وکارهایی است که در آغاز مسیر تطبیق با استانداردهای ایمنی هستند. تمرکز اصلی در این سطح بر کنترل مخاطرات اولیه و رعایت الزامات پایه‌ای بهداشتی است. و مناسب شرکت های اشاره شده در زیر می باشد:
- این سطح برای سازمان‌هایی طراحی شده است که به دنبال برآوردن الزامات اولیه ایمنی مواد غذایی هستند.
- مناسب برای کسب‌وکارهایی با خطر کم.
سطح 2) ایمنی مواد غذایی تایید شده توسط GFSI: این سطح بالاتر از سطح 1 بوده و الزامات گسترده‌تری را برای مدیریت ایمنی مواد غذایی پوشش می‌دهد. برای سازمان‌هایی طراحی شده است که در زنجیره تامین جهانی فعالیت می‌کنند و نیازمند تطابق با استانداردهای بین‌المللی مانند GFSI هستند. در این سطح، شناسایی و مدیریت خطرات از طریق برنامه‌های پیشگیرانه مانند HACCP انجام می‌شود. موارد مورد اشاره در این سطح عبارت اند از:
- این سطح شامل الزامات جامع‌تری برای ایمنی مواد غذایی است.
- برای سازمان‌هایی مناسب است که به دنبال گواهینامه‌های بین‌المللی هستند.
سطح 3) مدیریت کیفیت و ایمنی مواد غذایی: سطح 3 علاوه بر رعایت تمامی الزامات سطح 2، بر مدیریت کیفیت متمرکز است. این سطح شامل برنامه‌هایی برای تضمین کیفیت محصول در کنار ایمنی است و مناسب سازمان‌هایی است که می‌خواهند به بالاترین استانداردهای بازارهای جهانی دست یابند. هدف اصلی در این سطح، ایجاد یک مزیت رقابتی از طریق کیفیت برتر و ایجاد اطمینان در مشتریان است.
- این سطح شامل الزامات سطح 2 به همراه تمرکز بر تضمین کیفیت است.
- مناسب برای سازمان‌هایی که برتری کیفیت را هدف قرار داده‌اند.
هر یک از این سطوح به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا بر اساس پیچیدگی زنجیره تامین، نوع محصول و بازار هدف، مناسب‌ترین استاندارد را انتخاب و پیاده‌سازی کنند.
مزایای دریافت استاندارد SQFچیست؟
با توجه به اهمیت این استاندارد، استاندارد SQF مزایای متعددی را برای سازمان‌ها و شرکت های فعال در زمینه تامین مواد غذایی به همراه دارد، که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- دسترسی به بازارهای بین‌المللی:
استانداردها موجب افزایش اعتبار و همچنین رقابت پذیری می شود. استاندارد SQF یک استاندارد شناخته شده جهانی است که صادرات را تسهیل می‌کند و باعث دسترسی به بازارهای بین‌المللی می‌شوند.
2- افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان:
پیاده‌سازی الزامات استانداردها باعث افزایش کیفیت محصولات غذایی می‌شود. استاندارد SQF نیز موجب افزایش اعتماد مشتریان به کیفیت و ایمنی محصولات می‌شود.
3- کاهش خطرات:
استانداردها به کاهش خطرات مرتبط با ایمنی و بهداشت مواد غذایی کمک می‌کنند. شناسایی و کاهش خطرات مرتبط با ایمنی مواد غذایی در تمامی مراحل زنجیره تامین را رعایت استاندرد SQF به همراه دارد.
4- بهبود بهره‌وری:
استفاده از فرآیندهای استاندارد SQF موجب کاهش ضایعات تولیدی و در نتیجه باعث افزایش بهره‌وری می‌شود.
مراحل پیاده‌سازی و دریافت گواهینامه SQF چگونه می باشد؟
برای پیاده سازی استاندارد SQF و دریافت گواهینامه SQF، سازمان‌ها باید مراحل زیر را طی کنند:
1- آمادگی و برنامه‌ریزی:
- تعیین اهداف و شناسایی سطح مناسب استاندارد SQF برای سازمان.
- آموزش کارکنان در مورد الزامات ایتاندارد SQF
2- تدوین سیستم مدیریت ایمنی و کیفیت:
- مستندسازی فرآیندها، دستورالعمل‌ها و رویه‌ها بر اساس الزامات استاندارد.
3- پیاده‌سازی سیستم:
- اجرای الزامات در تمامی مراحل تولید، فرآوری و توزیع.
- برگزاری آموزش‌های عملی برای کارکنان.
4- ممیزی داخلی:
- ارزیابی داخلی برای شناسایی نقاط قابل بهبود.
5- ممیزی خارجی و صدور گواهینامه:
- ارزیابی توسط سازمان صادرکننده گواهینامه.
- در صورت تطابق با الزامات، گواهینامه SQF صادر می‌شود.
کاربردهای استاندارد SQF در چه زمینه هایی می باشد؟
استاندارد SQF در صنایع مختلف غذایی کاربرد دارد، از جمله این صنایع می توان به:
1- صنایع کشاورزی: مدیریت ایمنی محصولات خام و اولیه.
2- صنایع فرآوری مواد غذایی: تضمین کیفیت و ایمنی در فرآیندهای تولید.
3- بسته‌بندی مواد غذایی: رعایت اصول بهداشتی و کیفیت در بسته‌بندی.
4- زنجیره تامین: ایمنی در حمل و نقل و انبارداری.
شرکت ها و تولیدکنندگان مواد غذایی که در بازار پر رقابتی امروزه در حوزه فعالیت خود به دنبال پیشی گرفتن از دیگر رقبای خود می باشند بایستی به دنبال رعایت استاندارد های مربوط به حوزه فعالیت خود و همچنین ارتقاء سیستم های مدیریتی خود باشند.
یکی از موارد مهم که به منظور حاصل شدن این امر کمک شایانی می کند، دریافت و اخذ دیگر گواهینامه های تخصصی در زمینه فعالیت خود
ماننده گواهینامه های ایزو 9001، ایزو 45001، ایزو 14001، ایزو 22000 و . . . می باشد.
شرکت ها و تولیدکنندگان محترم مواد غذایی می توانند برای اخذ گواهینامه های ایزو و همچنین گواهینامه ها مواد غذایی، با کارشناسان فنی مرکز مشاوره ایزوگت در تماس بوده و از مشاوره رایگان کارشناسان این مرکز استفاده نمایند.
همچنین مدیران و هماهنگ کنندگان محترم اخذ گواهینامه های ایزو نیز می توانند از طریق WhatsApp نیز با ما در تماس باشند.
نتیجه‌گیری:
استاندارد SQF یکی از جامع‌ترین و معتبرترین استانداردهای ایمنی و کیفیت مواد غذایی است که سازمان‌ها را در تضمین سلامت و رضایت مصرف‌کنندگان یاری می‌کند. پیاده‌سازی این استاندارد نه تنها موجب کاهش خطرات و بهبود کیفیت محصولات می‌شود، بلکه راهی برای افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی است. با سرمایه‌گذاری در دریافت و اجرای استاندارد SQF، سازمان‌ها می‌توانند به اهداف بلندمدت خود در صنعت مواد غذایی دست یابند.
سوالات متداول:
1- استاندارد SQF چیست؟
استاندارد SQF یک برنامه جامع است که ایمنی و کیفیت مواد غذایی را در تمامی مراحل تولید، فرآوری و توزیع پوشش می‌دهد. این استاندارد به‌ویژه برای سازمان‌هایی که به دنبال دسترسی به بازارهای بین‌المللی هستند، اهمیت بالایی دارد. SQF نه تنها به ایمنی بلکه به کیفیت محصولات نیز توجه دارد، که این ویژگی آن را از سایر استانداردهای مشابه متمایز می‌کند.
استاندارد SQF که مخفف عبارت SQF (Safe Quality Food) می باشد، یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در زمینه ایمنی و کیفیت مواد غذایی است که توسط سازمان GFSI (Global Food Safety Initiative) تایید شده است.
2- سطوح مختلف استاندارد SQFچیست؟
سطح 1) ایمنی مواد غذایی پایه
سطح 2) ایمنی مواد غذایی تایید شده توسط GFSI
سطح 3) مدیریت کیفیت و ایمنی مواد غذایی
