هدف: یادگیری سریع و درستِ استعلام رتبه و اعتبار شرکت در سازوکار رسمی کشور. تمرکز بر تمایز «ساجات» و «ساجار»، مسیرهای استعلام، خطاهای رایج، و کنترل اصالت مدارک.
ساجات چیست و کجا وارد شویم؟
«ساجات» سامانه ثبت، بارگذاری مدارک و ارزیابی صلاحیت شرکت‌ها نزد سازمان برنامه و بودجه است. کار شرکت‌ها برای اخذ یا تمدید گواهی در آن انجام می‌شود. آدرس: sajat.mporg.ir. استعلام عمومی در خودِ ساجات انجام نمی‌شود؛ محل استعلام عمومی «ساجار» است.
ساجار چیست و چرا مرجع استعلام است؟
«ساجار» درگاه عمومی برای استعلام گواهینامه و پایه/رشته شرکت‌ها است. آدرس: sajar.mporg.ir. اسناد رسمی و اطلاعیه‌های اجرایی، ساجار را مبنای اعلام اعتبار معرفی کرده‌اند. حتی بعد از حذف گواهی فیزیکی، ملاک عمل نسخه الکترونیکی و اطلاعات درج‌شده در ساجار است.
تفاوت کارکردی به‌صورت خلاصه
- ساجات: ارسال مدارک، تشکیل پرونده، ارزیابی و ابلاغ. نه برای استعلام عمومی.
- ساجار: جست‌وجوی عمومیِ وضعیت گواهی، رشته‌ها، پایه و اطلاعات اعتبار.
مسیر رسمی استعلام رتبه شرکت
- به sajar.mporg.ir بروید. اگر دسترسی محدود شد، کمی بعد دوباره تلاش کنید. بعضی صفحات تنها از ایران‌نت باز می‌شوند.
- گزینه‌ی استعلام گواهی/شرکت را انتخاب کنید.
- یکی از شناسه‌ها را وارد کنید:
- شناسه ملی شرکت (پیشنهاد اصلی).
- یا اطلاعات گواهینامه (شماره/سریال) اگر در اختیار دارید.
- در برخی نماها جست‌وجو با نام نیز ممکن است، اما به‌دلیل تشابه اسامی توصیه نمی‌شود.
- نتیجه را بررسی کنید:
- نام و شناسه ملی
- رشته/حوزه تخصصی و پایه معتبر
- تاریخ صدور/اعتبار گواهی
- در مواردی، ظرفیت کاری/کنترلی یا لینک جزئیات (بسته به به‌روزرسانی سامانه)
- از همان صفحه یک پرینت PDF بگیرید و در مستندات مناقصه/ارزیابی نگه دارید. ملاکِ داوری، رکورد آنلاین و جاری ساجار است نه تصویر قدیمی گواهینامه.
اگر نتیجه‌ای پیدا نشد
- صحت شناسه ملی را از «استعلام شناسه ملی اشخاص حقوقی» کنترل کنید. برای تطبیق پایه‌ای هویت حقوقی می‌توانید از درگاه ثبت شرکت‌ها استفاده کنید، اما رتبه را فقط ساجار اعلام می‌کند.
- با شرکت تماس بگیرید و شماره گواهی یا تصاویر صفحه ساجار را بخواهید.
- اگر شرکت تازه‌تأسیس است یا در حال تمدید، ممکن است رکورد هنوز منتشر نشده باشد.
کنترل اصالت: چرا «پرونده فیزیکی» ملاک نیست؟
سازمان برنامه و بودجه گواهی فیزیکی را حذف کرده است. ملاک، رکورد الکترونیکی ساجار است. هر ادعا یا فایل PDF که با رکورد آنلاین تطابق ندارد، قابل استناد نیست. در صورت اختلاف، ساجار فصل‌الخطاب است.
چک‌لیست استعلام برای مناقصه‌گذاران و خریداران
- شناسه ملی شرکت را از استعلام ثبتی تطبیق دهید.
- رکورد ساجار را بازیابی کنید و نام/شناسه ملی را با اسناد مناقصه تطبیق دهید.
- رشته‌ها و پایه‌ها را با نیاز پروژه مقایسه کنید.
- تاریخ اعتبار را چک کنید.
- اگر به ظرفیت کاری استناد می‌کنید، عدد و بازه را از همان صفحه یادداشت کنید.
- یک نسخه PDF از صفحه ساجار ذخیره کنید و در پرونده نگه دارید.
- در صورت تردید، از شرکت بخواهید لینک مستقیم رکورد ساجار خود را ارسال کند.
مسائل پرتکرار و پاسخ کوتاه
استعلام در ساجات یا ساجار؟ برای عموم، ساجار. ساجات مخصوص تشکیل پرونده و بارگذاری مدارک است.
می‌توان به تصویر گواهی اکتفا کرد؟ خیر. ملاک، رکورد ساجار است. حذف گواهی فیزیکی ابلاغ شده و نسخه الکترونیکی ملاک است.
شناسه ملی ندارم؛ با نام شرکت جست‌وجو کنم؟ ممکن است، اما به‌دلیل تشابه اسامی، شناسه ملی یا شماره گواهی دقیق‌تر است.
چطور اصالت شخصیت حقوقی را جداگانه احراز کنم؟ از درگاه ثبت شرکت‌ها در ssaa.ir برای تطبیق هویت و وضعیت ثبتی استفاده کنید. رتبه را فقط از ساجار بگیرید. ثبت آرسس
ساختار رتبه‌ها و برداشت درست از نتیجه
نتیجه‌ی استعلام صرفاً صلاحیت تأیید‌شده را نشان می‌دهد: نام، شناسه ملی، رشته‌ها/حوزه‌ها و پایه هر رشته. برداشت درست یعنی:
- پایه به‌ازای هر رشته معنی دارد. شرکت ممکن است در یک رشته پایه بالاتر و در رشته دیگر پایه پایین‌تر داشته باشد.
- اعتبار زمانی مهم است. تاریخ انقضا گذشته یعنی اعتبار فعلی برای آن رشته برقرار نیست.
- هر گونه ادعا درباره ظرفیت کاری یا حدود قراردادها باید با عدد و بازه‌ی نمایش‌داده‌شده در ساجار منطبق باشد.
فرایند سازمانیِ پشت استعلام
بدانید چه رخ می‌دهد تا سوءبرداشت پیش نیاید:
- شرکت در ساجات ثبت‌نام می‌کند، مدارک، سوابق و منابع انسانی را بارگذاری می‌کند، و ارزیابی می‌شود.
- بعد از تأیید، گواهی صلاحیت صادر و در ساجار منتشر می‌شود. انتشار در ساجار، مرجع استعلام عمومی است.
ریسک‌های رایج و راه خنثی‌سازی
۱) اتکای صرف به فایل PDF قدیمی
راه‌حل: همیشه رکورد زنده ساجار را بازبینی و ذخیره کنید.
۲) اشتباه در هویت به‌خاطر تشابه اسمی
راه‌حل: جست‌وجو با شناسه ملی. در مناقصات، شناسه ملی را الزام کنید.
۳) استناد به «نامه معرفی» یا «عکس کارت»
راه‌حل: صرفاً ساجار. هر مدرک باید با رکورد ساجار هم‌خوان باشد.
۴) قضاوت اشتباه درباره حوزه و پایه
راه‌حل: رشته به‌ازای پایه بررسی می‌شود. یک شرکت می‌تواند چند پایه در چند رشته داشته باشد. نتیجه‌ی هر رشته را جداگانه بخوانید.
۵) بی‌توجهی به اعتبار زمانی
راه‌حل: تاریخ انقضا را مقابل هر رشته کنترل کنید.
کنترل‌های تکمیلی کنار استعلام رتبه
- تطبیق ثبتی: شناسه ملی، نام، آدرس و مدیرعامل را از درگاه ثبت شرکت‌ها بررسی کنید. این کنترل صرفاً برای هویت حقوقی است. ثبت آرسس
- سوابق قراردادی: اگر لازم است، از خودِ شرکت فهرست قراردادها و گواهی حسن انجام کار بخواهید. رتبه، شرط لازم است؛ کفایت حرفه‌ای را سوابق اثبات می‌کند.
- کنترل تغییرات: در تمدید یا ارتقا، اطلاعات ممکن است در بازه‌های کوتاه به‌روزرسانی شود. در مناقصه‌ها، تاریخ چاپ صفحه ساجار را در پاکت فنی درج کنید.
سناریوهای عملی و روش کار سریع
سناریو ۱: استعلام پیش از دعوت به مناقصه
- فهرست کوتاه شرکت‌ها را آماده کنید.
- برای هر شرکت، شناسه ملی را از پرونده ثبتی بردارید.
- در ساجار جست‌وجو کنید و پایه/رشته‌ها را در یک جدول خلاصه کنید.
- شرکت‌های خارج از دامنه رشته یا با اعتبار منقضی را حذف کنید.
سناریو ۲: راستی‌آزمایی مدارک یک برنده پیشنهادی
- رکورد ساجار را باز کنید.
- رشته و پایه را با موضوع مناقصه تطبیق دهید.
- اگر در اسناد ادعایی اختلاف دیدید، نسخه PDF صفحه ساجار را ضمیمه صورت‌جلسه کنید.
سناریو ۳: بررسی سریع اصالت برای خرید خدمات کوچک
- تنها شناسه ملی را بگیرید.
- یک جست‌وجوی ساجار انجام دهید.
- اگر رکوردی نبود یا سابقه نامشخص بود، از معامله حساس پرهیز کنید.
نکات اجرایی برای خودِ شرکت‌ها
- وضعیت انتشار رکورد را پایش کنید. در مذاکرات تجاری، لینک رکورد ساجار را ارائه دهید تا فرایند فروش کوتاه شود.
- در مکاتبات رسمی، شناسه ملی و شماره گواهی را کنار هم قید کنید.
- معماری برند را پایدار نگه دارید. تغییر نام‌های مکرر، ریسک خطای استعلام را بالا می‌برد.
- برای ارتقا یا تمدید، فقط از مسیر ساجات اقدام کنید؛ «میان‌بر»های غیررسمی اغلب به تعلیق یا رد صلاحیت ختم می‌شوند.
پرسش‌های پرتکرار استعلام رتبه شرکت در ساجات
چرا بعضی سایت‌ها می‌گویند استعلام در خودِ ساجات ممکن است؟
ساجات برای تشکیل پرونده و ارزیابی است؛ استعلام عمومی با ساجار انجام می‌شود. این تفکیک در راهنماها تصریح شده است.
اگر لینک ساجار باز نشد چه کنم؟
موقتی است. بعداً تلاش کنید یا از شبکه داخلی شرکت استفاده کنید. آدرس درست همان sajar.mporg.ir است و در منابع رسمی آمده است.
آیا تصویر گواهی قدیمی قابل اتکاست؟
خیر. حذف گواهی فیزیکی ابلاغ شده و رکورد الکترونیک ساجار مرجع است.
برای راستی‌آزمایی هویت حقوقی از کجا کمک بگیرم؟
از استعلام ثبتی در ssaa.ir. این فقط هویت و وضعیت شرکت را نشان می‌دهد، نه رتبه.
جمع‌بندی استعلام رتبه شرکت در ساجات
- ورود برای استعلام: فقط sajar.mporg.ir. اطلاعات رشته، پایه و اعتبار را از همان‌جا بخوانید.
- ورود برای اقدام، تمدید یا ارتقا: sajat.mporg.ir. بارگذاری مدارک و پیگیری پرونده در ساجات است. استعلام در ساجات انجام نمی‌شود.
- مرجع اصالت: رکورد الکترونیک ساجار. گواهی فیزیکی حذف شده است.
- کنترل مکمل: تطبیق هویت حقوقی از درگاه ثبت شرکت‌ها. رتبه فقط از ساجار.
با اجرای همین مسیر کوتاه، ریسک خطا در پذیرش پیمانکار یا مشاور عملاً حذف می‌شود. پایه و رشته درست انتخاب می‌شود. اسناد مناقصه پاک و قابل دفاع می‌ماند.
