ایزو 9001 چیست؟
ایزو 9001 یک استاندارد بین المللی برای ایجاد سیستم های مدیریت کیفیت (QMS) است که توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO) توسعه و منتشر شده است. آخرین نسخه این استاندارد، در سال 2015 با عنوان ISO 9001:2015 منتشر شد. برای انتشار و بازنگری این استاندارد، نیاز به تایید اکثر کشورهای عضو ISO و اطمینان از شناسایی و پذیرش جهانی آن بود. این باعث می شود ایزو 9001 یک استاندارد بین المللی شناخته شده باشد که در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم‌های مدیریت کیفیت (QMS: Quality Management System) چارچوب‌های ساختاری هستند که به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا خط‌مشی‌ها، فرآیندها و رویه‌های مورد نیاز برای ارائه محصولات و خدماتی را که نیازهای مشتری و مقررات را برآورده می‌کنند، ایجاد کنند. بر اساس ایزو 9001، یک QMS الزامات شرکت ها را برای ایجاد و نگهداری این سیستم ها مشخص می کند و اطمینان می دهد که آنها به طور مداوم نیازهای مشتری را برآورده می کنند و رضایت را افزایش می دهند. QMS به عنوان ستون اصلی تلاش های تضمین کیفیت عمل می کند و به کسب و کارها کمک می کند تا به طور مداوم عملکرد و کیفیت محصول خود را بهبود ببخشند.
چرا استاندارد ایزو 9001 مهم است؟
استاندارد ایزو 9001 از این جهت مهم می باشد که یک چارچوب شناخته شده جهانی برای ایجاد، پیاده سازی و حفظ یک سیستم مدیریت کیفیت (QMS) فراهم می کند که می تواند توسط سازمان ها با هر اندازه یا صنعتی اعمال شود. این استاندارد به شرکتها کمک می‌کند تا کیفیت محصول و خدمات را تضمین کنند، رضایت مشتری را افزایش دهند و بهبود مستمر را هدایت کنند. از آنجایی که در سطح بین المللی پذیرفته شده است، بسیاری از شرکت ها از تامین کنندگان خود می خواهند که گواهینامه ایزو 9001 را داشته باشند، که آن را به یک اعتبار کلیدی برای مشاغلی تبدیل می کند که به دنبال نشان دادن قابلیت اطمینان و تعهد به کیفیت هستند.
گواهینامه ایزو 9001 به مشتریان شما اطمینان می دهد که سازمان شما یک سیستم مدیریت کیفیت (QMS) را بر اساس هفت اصل مدیریت کیفیت که توسط استاندارد ایزو 9001 مشخص شده است، پیاده سازی کرده است. این اصول به عنوان پایه ای برای حفظ کیفیت ثابت و رضایت مشتری عمل می کنند.
ایزو 9001 یک استاندارد بسیار مهم و تاثیرگذار است که به عنوان پایه استانداردهای خاص صنعت عمل می کند. به عنوان مثال، AS9100 بر اساس ایزو 9001 برای صنعت هوافضا، ISO 13485 برای بخش تجهیزات پزشکی و IATF 16949 برای صنعت خودرو است. با وجود رکود جهانی، یک نظرسنجی در سال 2017 در مورد گواهینامه های ایزو 9001 نشان داد که تعداد شرکت هایی که استاندارد مدیریت کیفیت ایزو 9001 را اجرا می کنند در سراسر جهان ثابت مانده است. داده های زیر روند صدور گواهینامه را در شش سال گذشته نشان می دهد.
آخرین ویرایش استاندارد ایزو 9001 چیست؟
آخرین نسخه این استاندارد ایزو 9001 ویرایش 2015 می باشد که در اکتبر 2015 منتشر شد و جایگزین ISO9001:2008 شد. این آخرین ویرایش، بسیاری از فرآیندهای نسخه قبلی را حفظ کرده است، اما تاکید بیشتری بر تفکر مبتنی بر ریسک و درک زمینه سازمان دارد. برای پشتیبانی از این به روز رسانی ها، ساختار ایزو 9001ویرایش 2015 (ISO 9001:2015) در مقایسه با نسخه 2008، با بندهای اصلی متفاوت، دستخوش تغییرات قابل توجهی شد.
قبل از این ویرایش، ایزو 9001 ویرایش 2008 (ISO 9001:2008) بود. ای ویرایش نسخه ای از استاندارد ایزو 9001 بود که به طور رسمی در سال 2015 لغو شد. این استاندارد عمدتاً بر اساس نسخه قبلی خود یعنی ISO 9001:2000 بود و تنها به روز رسانی های جزئی داشت. ایزو 9001 با ویرایش 2000 ، اولین تجدید نظری بود که هفت اصل مدیریت کیفیت را در بر گرفت و این استاندارد را برای تمام فعالیت های مربوط به ایجاد محصولات و خدمات قابل اجرا کرد.
نسخه های قبل تر این استاندارد، مانند ISO 9001:1987 و ISO 9001:1994 ، به جای تاکید بر درک عمیق تر از فرآیندهای سازمان، بیشتر بر مستندسازی و پیروی از 20 رویه خاص تمرکز داشتند.
موارد و الزامات مهم ایزو 9001 چیست؟
استاندارد ایزو 9001 (ISO 9001:2015) در 10 بخش (بند) ساختار یافته است که سه بخش اول به عنوان مقدمه و هفت مورد آخر الزامات یک سیستم‌های مدیریت کیفیت (QMS: Quality Management System) را که سازمان ها برای صدور گواهینامه باید رعایت کنند، تشریح می کند.
در ادامه توضیحی کوتاه بر هفت بند اصلی ایزو9001 خدمتتان ارائه می گردد:
بند 4: این بخش بر نیاز به درک سازمان شما برای اجرای موثر سیستم‌های مدیریت کیفیت (QMS: Quality Management System) تاکید می کند. این بند، شامل شناسایی مسائل داخلی و خارجی، تعیین طرف های ذینفع و انتظارات آنها (از جمله الزامات نظارتی)، تعریف محدوده QMS ، و شناسایی فرآیندها و تعاملات آنها می شود.
بند 5: این بند بر نقش مدیریت ارشد در اجرای QMS تمرکز دارد. بر اهمیت تعهد آنها به تمرکز بر مشتری، نیاز به تعریف و ابلاغ یک خط مشی کیفیت، و تخصیص نقش ها و مسئولیت ها در سراسر سازمان تأکید می کند.
بند 6: برنامه ریزی مدیریت ارشد باید برای عملیات جاری QMS برنامه ریزی کند. این شامل ارزیابی ریسک‌ها و فرصت‌ها و تعیین اهداف کیفی برای بهبود، همراه با برنامه‌ریزی برای دستیابی به این اهداف است.
بند 7: این بخش به مدیریت منابع برای QMS می پردازد و نیاز به کنترل منابع مختلف از جمله منابع انسانی، زیرساخت ها، محیط کار و منابع نظارت و اندازه گیری را برجسته می کند. همچنین شامل الزامات مربوط به شایستگی، آگاهی، ارتباطات و مدیریت اطلاعات مستند است.
بند 8: الزامات عملیات بر تمام جنبه های برنامه ریزی و ارائه محصولات یا خدمات متمرکز است. این شامل برنامه ریزی، بررسی الزامات محصول، طراحی، مدیریت ارائه دهندگان خارجی و مدیریت خروجی های ناسازگار است.
بند 9: این بند الزامات نظارت بر اثربخشی QMS را تعیین می کند. این شامل نظارت و اندازه گیری فرآیندها، ارزیابی رضایت مشتری، انجام ممیزی داخلی و انجام بررسی های مدیریتی مستمر از QMS است.
بند 10: بخش آخر الزامات بهبود مستمر QMS را تشریح می کند. این بر نیاز به ارزیابی عدم انطباق فرآیند و اجرای اقدامات اصلاحی تاکید می کند. این بندها با چرخه Plan-Do-Check-Act (PDCA) همسو هستند که چارچوبی برای اجرای تغییرات و حفظ بهبودها در فرآیندهای سازمانی فراهم می کند.
سیستم مدیریت کیفیت یا QMS چیست؟
سیستم مدیریت کیفیت (QMS: Quality Management System) مجموعه‌ای جامع از خط‌مشی‌ها، فرآیندها، رویه‌های مستند و سوابق است که قوانین داخلی حاکم بر نحوه ایجاد و ارائه محصولات یا خدمات به مشتریان توسط سازمان را مشخص می‌کند. در حالی که یک QMS باید متناسب با نیازهای خاص شرکت شما و پیشنهاداتی که ارائه می‌دهید سفارشی شود، استاندارد ایزو 9001 به عنوان یک چارچوب ارزشمند عمل می‌کند. دستورالعمل هایی را ارائه می دهد تا اطمینان حاصل شود که تمام عناصر ضروری برای یک QMS موفق در نظر گرفته شده و اجرا می شود.
آیا صدور و اخذ گواهینامه ایزو 9001 اجباری است؟
صدور گواهینامه ایزو 9001 سیستم مدیریت کیفیت (QMS) طبق استاندارد ایزو 9001 ویرایش سال 2015 (ISO 9001:2015) اغلب الزامی است که توسط مشتریان برای تامین کنندگان آنها تعیین می شود.
هنگامی که مشتری درخواست صدور گواهینامه می کند، اجرای ساده الزامات ایزو 9001 و ادعای انطباق کافی نیست. سازمان شما باید فرآیند صدور گواهینامه را طی کند، که طی آن حسابرسان از یک نهاد صدور گواهینامه معتبر تأیید می کنند که فرآیندهای شما تمام معیارهای لازم را برآورده می کنند.
بسیاری از شرکتها گواهینامه را نه تنها برای برآورده کردن نیازهای مشتری، بلکه برای نشان دادن اینکه یک سازمان مستقل QMS آنها را تأیید کرده است، دنبال می‌کنند. این تأییدیه شخص ثالث می‌تواند اعتبار و اعتماد به کیفیت محصولات و خدمات آنها را افزایش دهد.
اخذ گواهینامه ایزو 9001 راهی عالی برای کسب دانش و تخصص در مورد این استاندارد است. برنامه‌های آموزشی مربوطه می‌توانند افراد را با مهارت‌های لازم برای پیاده‌سازی و مدیریت مؤثر یک سیستم مدیریت کیفیت (QMS) مطابق با الزامات ایزو 9001 تجهیز کنند و شایستگی و درک آنها از اصول مدیریت کیفیت را افزایش دهند.
هزینه دریافت گواهینامه ایزو 9001 چقدر است؟
هزینه های مرتبط با صدور گواهینامه ایزو 9001 می تواند از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت باشد. هر سازمان منحصر به فرد است. به عنوان مثال، برخی ممکن است فرآیندهای طراحی و توسعه را در QMS خود بگنجانند در حالی که برخی دیگر ممکن است نه، که منجر به سطوح مختلف تلاش و هزینه های مرتبط برای برآورده کردن الزامات می شود. علاوه بر این، هزینه های دریافت شده توسط حسابرسان گواهی می تواند بر اساس پیچیدگی فرآیندهای شما و تعداد کارکنان درگیر در فرآیند صدور گواهینامه متفاوت باشد.
اهداف مهم اخذ گواهینامه ایزو 9001 چیست؟
مزایا و اهداف اخذ گواهینامه ایزو 9001 غیر قابل انکاروارزشمند و قابل توجه است، شرکت هایی در هر اندازه از این استاندارد برای دستیابی به صرفه جویی قابل توجه در هزینه و درآمد اضافی استفاده می کنند. در ادامه برخی از مزایا و اهداف کلیدی خدمتتان ارائه می گردد:
افزایش اعتبار سازمان:
هنگامی که مشتریان می بینند که شما توسط یک سازمان گواهی معتبر گواهی نامه دریافت کرده اید، نشان دهنده این است که شما سیستمی را اجرا کرده اید که بر روی برآورده کردن نیازهای مشتری و تقویت بهبود تمرکز دارد. این باعث افزایش اعتماد آنها به توانایی شما در انجام وعده ها می شود و می تواند به جذب مشتریان جدید کمک کند.
افزایش رضایت مشتری:
یک اصل اساسی ایزو 9001 یا سیستم مدیریت کیفیت QMS، تاکید بر افزایش رضایت مشتری از طریق شناسایی و رسیدگی به نیازهای مشتری است. بهبود رضایت اغلب منجر به تکرار تجارت و تقویت وفاداری مشتری می شود.
دستیابی به فرآیندهای کاملاً یکسان و مستمر:
با اتخاذ رویکرد فرآیندی ایزو 9001، می توانید نه تنها فرآیندهای فردی در سازمان خود را بررسی کنید، بلکه می توانید نحوه تعامل آنها با یکدیگر را نیز بررسی کنید. این دیدگاه کل نگر شناسایی مناطقی را برای بهبود و صرفه جویی در منابع تسهیل می کند.
تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد:
اجرای موفقیت‌آمیز ایزو 9001 یا سیستم مدیریت کیفیت QMS، بر تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد مستحکم متکی است. این رویکرد شما را قادر می سازد تا منابع را به طور مؤثرتری تخصیص دهید، مشکلات را به طور پیشگیرانه حل کنید و کارایی و اثربخشی کلی سازمان را افزایش دهید.
پرورش فرهنگ بهبود مستمر:
با بهبود مستمر به عنوان هدف اصلی سیستم مدیریت کیفیت QMS، سازمان ها می توانند به دستاوردهای مستمر در زمان، هزینه و کارایی منابع دست یابند. با گنجاندن این طرز فکر در فرهنگ شرکت، می توانید نیروی کار خود را تشویق کنید تا بر تقویت فرآیندهایی که مستقیماً مسئول آن هستند تمرکز کنند.
پیگیری و همسو شدن پرسنل :
کارمندانی که در فرآیندهایی که مدیریت می کنند درگیر هستند، اغلب در بهترین موقعیت برای شناسایی راه حل های موثر برای بهبود هستند. با توانمندسازی نیروی کار خود نه تنها برای مدیریت، بلکه بهبود این فرآیندها، مشارکت و سرمایه گذاری بیشتر در موفقیت سازمان را تقویت می کنید.
همانطور که اشاره شد، مزایا و اهداف اخذ گواهینامه ایزو 9001 غیر قابل انکاروارزشمند و قابل توجه است، و سازمان ها و شرکت ها به کمک این مزایا، نه تنها می‌توانند عملکرد عملیاتی خود را بهبود بخشند، بلکه می‌توانند کسب‌وکار انعطاف‌پذیرتر و رقابتی‌تری ایجاد کنند.
در این مقاله سعی برآن شد تا توضیحات کلی درباره استاندارد ایزو 9001 و موارد مهم آن خدمتتان ارائه گردد.
سازمان ها و شرکتهایی که به دنبال دریافت و اخذ گواهینامه های ایزو ماننده: ایزو 9001، ایزو 14001، ایزو 45001، ایزو 27001، ایزو 22000 و انواع دیگر گواهینامه های ایزو در حوزه های مختلف می باشند می توانند با مرکز مشاوره ایزو گت تماس گرفته و از مشاوره رایگان کارشناسان فنی ما در این بخش استفاده نمایند تا تصمیم درست و صحیحی در ارتباط با اخذ گواهینامه های ایزو مورد نظر خود داشته باشند.
مدیران و هماهنگ کننده های محترم شرکتها نیز می توانند برای مشاوره اخذ گواهینامه های ایزو از طریق WhatsApp نیز با ما در تماس باشیند.
نتیجه گیری:
سیستم‌های مدیریت کیفیت (QMS: Quality Management System) چارچوب‌های ساختاری هستند که به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا خط‌مشی‌ها، فرآیندها و رویه‌های مورد نیاز برای ارائه محصولات و خدماتی را که نیازهای مشتری و مقررات را برآورده می‌کنند، ایجاد کنند.
ایزو 9001 یک استاندارد بین المللی برای ایجاد سیستم های مدیریت کیفیت (QMS) است که توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO) توسعه و منتشر شده است. بر اساس ایزو 9001، یک QMS الزامات شرکت ها را برای ایجاد و نگهداری این سیستم ها مشخص می کند و اطمینان می دهد که آنها به طور مداوم نیازهای مشتری را برآورده می کنند و رضایت را افزایش می دهند.
سوالات متداول:
1- ایزو 9001 چیست؟
ایزو 9001 یک استاندارد بین المللی برای ایجاد سیستم های مدیریت کیفیت (QMS) است که توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO) توسعه و منتشر شده است. آخرین نسخه این استاندارد، در سال 2015 با عنوان ISO 9001:2015 منتشر شد. برای انتشار و بازنگری این استاندارد، نیاز به تایید اکثر کشورهای عضو ISO و اطمینان از شناسایی و پذیرش جهانی آن بود. این باعث می شود ایزو 9001 یک استاندارد بین المللی شناخته شده باشد که در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.
2- آخرین ویرایش استاندارد ایزو 9001 چیست؟
آخرین نسخه این استاندارد ایزو 9001 ویرایش 2015 می باشد که در اکتبر 2015 منتشر شد و جایگزین ISO9001:2008 شد. این آخرین ویرایش، بسیاری از فرآیندهای نسخه قبلی را حفظ کرده است، اما تاکید بیشتری بر تفکر مبتنی بر ریسک و درک زمینه سازمان دارد. برای پشتیبانی از این به روز رسانی ها، ساختار ایزو 9001ویرایش 2015 (ISO 9001:2015) در مقایسه با نسخه 2008، با بندهای اصلی متفاوت، دستخوش تغییرات قابل توجهی شد.
